Özet:

Yılan sürüngen ve zehirli bir hayvandır. O, hem korkutucu hem de gösterişli olmasından dolayı birçok toplumda gizemli bir varlık olarak imlenmiştir. İşlevsel ve estetik olarak iki farklı özelliği kendisinde bulunduran bu canlı hemen hemen bütün toplumların mitosuna veya inancına konu olmayı başarmıştır. Yılan kendine özgü karakteriyle her toplumda farklı bir anlam bulmuştur. Bazı toplumlarda iyileştirici ve koruyucu olan yılan bazı toplumlarda ise ölümcül olabilecek kadar tehlikeli bir hayvan olmuştur. Bir toplumda mucize aracı olarak bilinen yılan başka bir toplumda çift yönlü işleviyle baskın bir sembol olabilmiştir. Kurnaz, sinsi ve hain; akıllı, koruyucu ve kutsal yılanın kendinde barındırdığı zıt özelliklerdir. Birçok karşıtlığı aynı anda taşıyabilen bu canlı, belki de bu sofistike karakterinden dolayı gizemli veya tılsımlı olmayı başarabilmiştir. Bu özellikleri bir yana yılan tarih boyunca genellikle ölümlülük ve ölümsüzlük temalarına vurgu yapan bir canlı olmuştur. Kabuk değiştirerek yenilenen yılan, bu özelliğiyle ölümsüzlüğü imlerken kötücül ve sinsi olmasıyla da insana ölümü hatırlatan bir varlık olmuştur. Yılanın özellikle ölümsüzlüğe vurgu yapan yönü onun bazı toplumlarda yüceltilmesine hatta kendisine tanrısallık atfedilmesine neden olmuştur. Bu durum kimi toplumlarda yılan tapımını ortaya çıkarmıştır. Yılan tapımı veya yılanı kutsal bir varlık olarak görme beraberinde bu canlı etrafında çeşitli ritüellerin oluşmasını sağlamıştır. Yılan etrafında oluşturulan bu mitolojik ve dinsel kültür geçmişten günümüze; bilimden sanata ve mitostan inanca kadar birçok farklı düzlemde hala kendini hissettirebilmektedir.

Anahtar Kelimeler: