Abstract:

Ergenlikte sağlıklı psikolojik gelişim, temel olarak gençlerin kendilerini, yaşamlarını, ilişkilerini ve ekonomik seviyelerini nasıl gördüklerine bağlıdır ve bu görüşler, cinsiyete göre değişkenlik gösterebilmektedir. Bu araştırmanın amacı, bir Türk örneklemde, ergenlerin öz-yeterlik inançlarının yaşam doyumunu ne derece yordadığını incelemektir. Buna ek olarak, cinsiyetin ve algılanan sosyo-ekonomik düzeye gore ergenlerin öz-yeterliklerinde ve yaşam doyumlarında fark olup olmadığını araştırmaktır. Cinsiyet ve algılanan sosyoekonomik düzeyin etkisine ilişkin literatürde farklı sonuçlar göze çarpmaktadır. Veriler, Çocuklar için Öz-Yeterlik Ölçeği, Yaşam Doyumu Ölçeği ve kişisel bilgi formu ile toplanmıştır. İzmir’de okuyan 207 kız, 237 erkek olmak üzere toplam 444 ergen, çalışmanın katılımcılarını oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri t-testi, Tek Yönlü Varyans Analizi ve Çoklu Doğrusal Regresyon yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın istatistiksel analizleri SPSS 16 programı kullanılarak yapılmıştır. Bulgular, akademik, sosyal ve duygusal öz-yeterlik inançlarının ergenlikte yaşam doyumunun önemli bir yordayıcısı olduğunu ortaya koymaktadır. Öz-yeterlik, Türk ergenlerde yaşam doyumuna ilişkin varyansın %45’ini açıklamaktadır. Sonuçlar, cinsiyete gore genel ve sosyal öz-yeterlikte anlamlı faklılıklar olduğunu, akademik ve duygusal öz-yeterlik ile yaşam doyumunda anlamlı farklılıklar olmadığını göstermektedir. Bulgular sosyo-ekonomik düzeyini yüksek algılayan ergenlerin sosyal ve genel öz-yeterlik düzeyleri ile yaşam doyumlarının daha yüksek olduğunu ortaya koymaktadır. Sonuç olarak türk ergenlerde öz-yeterlik, yaşam doyumunun önemli bir yordayıcısıdır; cinsiyet, duygusal ve genel özyeterlik üzerinde etkili görülmektedir; algılanan sosyoekonomik düzey ise hem öz-yeterliği hem yaşam doyumunu etkilemektedir.

Keywords: