Abstract:

Günümüzde sayıları hayli azalmış bulunan Türkiyeli Süryanilerin önemli bir kısmı Mardin ve Midyat başta olmak üzere “Tur Abdin” adı verilen bölgede yaşamaktadırlar. Midyat merkez alındığında Kuzeyde Hasankeyf, Kuzeydoğuda Siirt, Doğuda Cizre, Güneyde Nusaybin, Batıda Mardin ve Kuzeybatıda Savur Tur Abdin’in sınırlarını oluşturmaktadır. 2005 yılında elde edilen bilgilere göre, Tur Abdin bölgesinde yaklaşık 2000 kişilik Süryani nüfusu yaşamaktadır. Son zamanlarda hem Türkiye içinden hem dış ülkelerden kesin ve mevsimlik geri dönüşler olduğu için çok net nüfus bilgileri vermek pek mümkün değildir. Ancak yukarıda verilen sayı 2005 yılında Süryani kaynak kişilerden edinilen bilgilere dayandığından kesin sayıya çok yakındır. Bu nüfusun 1200’e yakını Midyat, Dargeçit ve İdil’de, 400’e yakını Nusaybin’de, 400’e yakını da Mardin’de oturmaktadır. Bunun dışında Savur’a bağlı Dereiçi (Kıllıt) köyünde 3 aile ve Ömerli ilçe merkezinde 1 aile yaşamaktadır. Din ve geleneklerine son derece bağlı olduğunu gözlemlediğimiz Süryanilerin bütün yaşam tarzlarında kilisenin etkisi görülmektedir. Değişen hayat şartlarına rağmen nişan, nikâh, evlenme merasimlerinin, aile veya çocuk yetiştirme uygulamalarının kilisenin belirlediği sır ve sınırlara uygun olarak gerçekleştirildiği görülmektedir. Süryani inancına göre evlilik, mümin kadın ve erkeğin neslin devamını sağlamak üzere özel duaların bereketiyle kutsal bir şekilde birleştikleri, birlikte oldukları, mensubu oldukları Süryani Kilisesinin yedi kutsal sırrından biridir. Evlilik; Allah’ın Kitab-ı Mukaddes’te “Adem’in yalnız olması uygun değildir; kendisine uygun bir yardımcı yaratacağım” (Tekvin, 2.18) diyerek dünyanın başlangıcından beri kurduğu doğasal bir yasadır. Modern zamanlarda türlü saikler din ve geleneksel yaşamın değişmesine, aşınmasına yahut kaybolmasına neden olmaktadır. Kökü bin yıllara dayanan Süryanilerde durum, kilise otoritesine ve etnik aidiyete bağlılıktan gelen sebeplerle modernite etkisine meydan okumaya devam etmekte ise de, kimi uygulamaların küçük çaplı değişimlere uğradığı görülmektedir. Aşağıda işaret edileceği gibi, başka dine mensup biriyle evlenme, Batılı ülkelere göç edenlerin kilise yasağına rağmen boşanmaları vs. bu türden örneklerdir. Süryanilerde evlenme kilisenin belirlediği sınırlar dâhilinde gerçekleşmekle birlikte, Müslümanlarla aralarındaki komşuluk ilişkileri sebebiyle kimi uygulamalarda birtakım benzerlikler de görülmektedir. Bu makalede, günümüz Mardin Süryanilerinin evlenme gelenek

Keywords: