Abstract:

Fiilimsiler, yabancı öğrenciler için anlaşılması zor konulardan biridir. Yabancı öğrencilere Türkçe öğretimi için hazırlanmış Türkçe dil bilgisi kaynaklarında fiilimsi eklerinin anlatımında ortak noktalar olsa bile bazı kaynaklarda, eklerin Türk öğrencilere anlatıldığı gibi yüzeysel olarak açıklandığı, günlük kullanımına dair örneklerin yetersiz olduğu görülmektedir. Özellikle de “-An” ve “-DIk” sıfat fiil eklerini anlamakta ve kullanmakta öğrenciler karmaşa yaşamaktadır. Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrenciler için yapılan alıştırmalardan biri olan basit iki cümleyi fiilimsiyle tek cümleye dönüştürme çalışmalarında öğrenciler, “DIk” ya da “-An” ekinden hangisini tercih etmesi gerektiği konusunda zorluk çekmektedir. Yabancı öğrencilere Türkçe öğretimi için hazırlanmış kaynaklardan bazıları, bu zorluğu gidermek için yetersiz kalırken bazı kaynaklardaki anlatımsa ileri seviyede Türkçe bilmeyen yabancı öğrenci için ağır bir dil taşımaktadır. Ayrıca kaynaklarda “cümle ögeleri” konusunun “fiilimsi” lerden sonraya bırakılmış olması “fiilimsi” konusunun anlaşılmasını güçleştirmektedir. Bu çalışmada Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan kaynaklarda, Türkçe öğretim merkezlerinde, sıfat fiil eklerinden –An ve –DIk ekinin öğretiminin nasıl yapıldığı tespit edilmiş, kaynaklardaki farklar ve eksikler belirlenmiştir. Bu çalışmalardan hareketle yabancı öğrencilerin –An ve –DIk ekleriyle yaptıkları cümle birleştirmeleri için yöntem oluşturmak, bu cümle birleştirmelerini işlevsel hâle getirerek iletişimde, yazmada kullanabilmelerini sağlamak amaçlanmıştır. Ardından bu eklerin “cümle ögesi” ve “zaman anlamı” ilgisiyle nasıl öğretilmesi ve cümle birleştirme alıştırmalarında hangi hususlara dikkat edilmesi gerektiği ifade edilmiş, cümle ögeleri ve edilgenlik konularının fiilimsi konusundan daha erken öğretilmesi hususundaki düşüncelerimizin sebepleri belirtilmiştir.

Keywords: