Abstract:

Orhan Veli, Türkçeyi çok iyi kullanan şairlerin başında gelmektedir. Ona göre şair, süslü anlatımdan kaçınmalı, eserlerini halkın rahatlıkla anlayacağı halk diliyle yazmalıdır. Dolayısıyla Orhan Veli’nin şiirlerindeki söz varlığı incelendiği zaman görülecektir ki kullandığı sözcükler arasında daha çok ikilemeler, deyimler, konuşma diline özgü soru kalıpları, kalıp sözler ve özellikle halkın kullandığı diğer çeşitli anlatım kalıpları bulunmaktadır. İşte Orhan Veli’nin şiirlerindeki ekileyici ve doğal söyleyişi sağlayan bu unsurlardır. Ayrıca Orhan Veli , şiirlerinde gerçek yaşamdan etkilenerek gerçekçiliğe önem verip halkın sorunlarını dile getiren ve şiiri halka sevdiren bir şairdir. Özellikle şiirlerinde savaş yıllarında yoksulluk içinde kıvranan bir kişinin ruh hâlini yansıtması, yaşama sevinci ile insan sevgisini, özgürlük temasıyla birleştirerek vermesi, onun bu özelliğinin temel göstergesidir. Ancak şairin son şiirlerinde doğa sevgisi ile duygusal ve toplumsal eğilimler hafif alaycı ve toplumsal yergi unsurları da bulunmaktadır. Bu nedenle Orhan Veli, monoton tarzda şiirler yazmamış; çeşitli aşamalardan geçerek kendini yenilemiş ve Cumhuriyet Dönemi Şiiri’ne damgasını vurarak hem kendi sanat çizgisini aşama aşama ileriye taşımış hem de şiirimize o güne kadar hiç kullanılmamış yeni sözcükler, yeni konular, yeni görüşler ve yeni biçimler kazandırmıştır. Bu çalışmada, edebiyat alanında değerli hocalardan aldığı eğitimle sağlam bir alt yapıya sahip olan Orhan Veli’nin hem belirgin anlatım özellikleri üzerinde durulacak hem de kullandığı edebiyat sanatları içerisinde büyük bir öneme haiz olan “Yineleme Sanatı” tüm ayrıntılarıyla ele alınarak şiirlerinde kullandığı bu edebiyat sanatının her türüne örnekler verilmeye çalışılacaktır. Özellikle konuşma dilinde kullandığımız ikilemeler, Orhan Veli’nin şiirlerinde hem anlamı pekiştiren, hem de akıcılığı sağlayan önemli bir unsur olarak dikkat çekmekte ve anlatım özellikleri arasında önemli bir yer tutmaktadır.

Keywords: