Abstract:

Bireylerin vatan kavramının içerdiği manevi değerleri anlamaları ve vatan sevgisini kazanmaları oldukça önemlidir. Bu bilince sahip olmaları ancak küçük yaşlardan itibaren ailede ve okulda verilecek eğitimle sağlanabilir. Çalışmanın amacı ortaokul 5. 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin vatan kavramına ilişkin algılarını metaforlar aracılığı ile ortaya çıkarmaktır. Bu amaç çerçevesinde, öğrencilerin vatan kavramına ilişkin olarak geliştirdikleri metaforların ortak özellikleri dikkate alındığında hangi kavramsal kategoriler etrafında toplandığı belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Elazığ il merkezinde bulunan Doğukent Ortaokulu, Tevfik Yaramanoğlu Ortaokulu, Mezre Ortaokulu’nun 5. 6. ve 7. Sınıflarında öğrenim gören 188 öğrenci oluşturmaktadır. Örneklem seçiminde “Kolay ulaşılabilir durum örneklemesi” kullanılmıştır. Araştırmaya gönüllü öğrenciler dahil edilmiştir. Araştırma kapsamındaki 188 öğrencinin 97’si kız, 91’i ise erkektir. Araştırma kapsamındaki öğrencilere “Vatan ……….. e/a benzer çünkü……….” biçiminde eksik bırakılmış bir cümlenin yer aldığı bir form verilerek görüşlerini yazmaları istenmiştir. Formlar öğrencilere sınıflarında elden dağıtılmıştır ve aynı şekilde toplanmıştır. Öğrencilerden akıllarına gelen ilk metaforu yazmaları istenmiştir. Metafor formunu tamamladıktan sonra vatan kavramına ilişkin geliştirdikleri metaforun gerekçesini yazmaları istenmiştir. Elde edilen veriler içerik analizine uygun olarak çözümlenmiştir. Öğrencilerin vatan kavramına ilişkin olarak geliştirdikleri metaforlar ve gerekçeleri göz önüne alınarak kategoriler belirlenmiştir. Öğrencilerin vatan kavramına ilişkin olarak geliştirdikleri metaforlar “güven ve dayanışma”, “önemli olma”, “özen” olmak üzere üç kategoriye ayrılmıştır. Vatan kavramına ilişkin olarak en fazla “ev” ve “aile” metaforları geliştirilmiştir. Öğrencilerin geliştirdikleri metaforlar incelendiğinde vatan kavramına ilişkin olarak olumlu düşüncelere sahip oldukları, vatan sınırları içinde kendilerini güvende hissettikleri, vatanın öneminin farkına vardıkları ve korunması gerektiğini düşündükleri belirlenmiştir.

Keywords: