Abstract:

İnsanlık, modernitenin en önemli unsuru olan ulus-devlet yapılanmalarına kadar farklı kültür gruplarının bir aradalığına ev sahipliği yaptığı bir görünüm sergilemekteydi. Fakat modernizm ile birlikte toplumsal yapı içerisinde baskın bir kültür oluşturma ve diğer farklı kültürleri bu baskın kültür içerisinde eritme geleneği, toplumsal yapıların tekkültürlü bir görünüme evirilmesi sürecine dönüştürmekteydi. Bu durum ise homojen toplumlarda, alt kültürlerin varlıklarını nasıl koruyabileceği ve sürdürebileceği sorunsalını doğurmaktaydı. Modernizmin yaratmış olduğu ulus devletler, demokrasi, laiklik, eşitlik ve özgürlük gibi değerlere sahip olmaları ve bu değerleri yüceltmeleri ile dikkatimizi çekmektedir. Ulus devletlerde bu değerler yaşatılırken, dünyada büyük güç merkezlerine sahip olan devletlerin ürettiği çokkültürlülük ve öteki kavramları modern devlet yapılarının çimento unsuru olan millet kavramını zedelemektedir. Vatandaşlar arasında güçlü bir birliktelik ve ortak aidiyet duygusu yaratmak güçleşmektedir. Post-modern bir tepki olarak ortaya çıkan çokkültürlülük; farklı dini, etnik ve dilsel yapıların yeniden bir arada yaşayabilme arzusunu göstermektedir. Farklı kültürler kimliksel, dilsel, dinsel varoluşlarını geçmişte sadece özel alanlar içerisinde yaşamaktaydılar. Fakat post-modernizmle birlikte kendilerini kamusal alanda da gerçekleştirme istekleri artmaktadır. Türkiye’de çokkültürlülük bir Osmanlı mirasıdır. Osmanlının yıkılışından sonra onun yerine geçen modern cumhuriyetin üst-kimlik olarak kendisini “Türk” olarak tanımlaması diğer alt-kimliklerin yabancılaşması sorununu doğurmuştur. Fakat 1990’lı yıllardan itibaren özellikle akademik alandaki tartışmalar ve AB’ye giriş sürecindeki reformlar Cumhuriyetin ortaya çıkarmış olduğu sorunlara karşı bir çözüm üretebilme potansiyelini göstermiştir. Bu bağlamda öncelikle çalışmamızda çokkültürlülüğün tarihsel ve felsefi kökenleri incelenmeye çalışılmakta ve Batılı ülkelerde çokkültürlülük olgusunun nasıl ele alınıp değerlendirildiği araştırılmaktadır. Son olarak ise çokkültürlülüğün Türkiye’deki ele alınışının dünyadaki uygulamalarla ilişki ve farklılık düzeyleri analiz edilmeye çalışılmaktadır

Keywords: