Abstract:

Bireylerin üst düzey düşünme becerilerinden biri olan eleştirel düşünme, farklı bakış açılarını anlamaya, araştırmaya, sorgulamaya, bireysel ve sosyal etkileşime imkan vermektedir. Bu sebeple eleştirel düşünme eğitim programlarında öğrencilere kazandırılması beklenen temel hedeflerinden biridir. Bu çalışmanın amacı, ilköğretim fen bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme alt boyutları perspektifinden fen bilimlerinin en tartışmalı teorilerinden biri olan evrim teorisine yönelik görüşlerini ortaya koymaktır. Araştırmada aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır. (1) ilköğretim fen bilgisi öğretmen adayları evrim teorisi ve eleştirel düşünmeyi nasıl algılamaktadırlar?. (2) ilköğretim fen bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme alt boyutları perspektifinden evrim teorisi ve evrim teorisi öğretimine yönelik görüşleri nasıldır?. Araştırma deseni olarak nitel araştırma yöntemlerinden biri olan olgubilim (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. Çalışma grubunu ise Siirt Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Fen Bilgisi öğretmenliği programında öğrenim gören beş öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ölçüt örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Verilerin yorumlanması ve açıklanmasında nitel veri analiz yöntemlerinden biri olan betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırmaya katılan öğretmen adaylarının evrim teorisine ilişkin algıları incelendiğinde; canlıların değişimi, doğal seleksiyon, mutasyon, genlerin farklılaşması şeklinde algıladıkları belirlenmiştir. Eleştirel düşünmeyi ise genel anlamda bireylerin olaylara tarafsız ve bir bütün olarak bakabilmesi, açık fikirli ve sorgulayıcı olması şeklinde belirtmişlerdir. Sonuç olarak, fen bilimlerinin en önemli teorilerinden biri olan evrim teorisinin daha derin bir şekil kavratılması için eleştirel düşünme temelli yöntem ve teknikleri uygulanmalıdır.

Keywords: