Abstract:

Kırsal yerleşmeler yaşayanlarının ihtiyaçlarına yanıt veren, doğal çevre ile uyumlu, kültürel değerleri önemseyen yerleşmelerdir. Doğal kaynakları, tarımsal faaliyetleri, rekreasyon etkinlikleri, sosyal-kültürel yapısı, konutu ve diğer birimleri ile bir bütün olarak, tarihi süreç içerisinde, mimari kültürümüzün oluşumunda önemlidir. Günümüzde farklı koşullar altında değişim geçiren bu yerleşmelerin belgelenmesi ve sürdürülebilirliğinin sağlanması yönünde katkılar sunabilecek kırsal mimari ilkelerinin, neden-sonuç ilişkileri ile ortaya konulması gerekmektedir. Artvin, bulunduğu konum ile Doğu Karadeniz ve Kuzey Doğu Anadolu Bölgesi arasında fiziksel ve kültürel açıdan geçiş bölgesi olmuş; yöre halkı, doğal çevre ve kültürel zenginliklerini kırsal mimari geleneğine yansıtarak, yöreye özgü bir yapı çeşitliliği oluşturulmuştur. Bu özgün kır mimarisi bölgedeki yeni yatırımlar (baraj, hes yapımı, yeni yapılaşmalar) gibi gelişmeler sonucunda zarar görmekte ve yok olmaktadır. Konut çevresine ait yerel verilerin, yaşam kültürünü yansıtan mesajların anlaşılması ve günümüzde değerlendirilmesi amacı ile söz konusu bölge araştırma alanı olarak seçilmiştir. Çalışma kapsamında yerel verilerin konut çevresindeki yapılar ve alan kullanımı açısından değerlendirilmesi irdelenmiştir. Araştırmaya ait materyaller alanda yapılan tespitlerle elde edilmiştir. Çalışmada yaşam kültürünü yansıtan, konut çevresindeki yapılara ilişkin malzeme ve strüktür, kullanım, konum bilgileri verilerek; konut çevresindeki konumları, konuta mesafeleri, alt mekan oluşumları, dizimsel ilişkileri iki boyutlu ve üç boyutlu grafiksel analizlerle karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Bölgedeki yaşam kültürünü yansıtan mimari yapının tespiti ve gerekliliklerin ortaya konulması, kaynak oluşturmak açısından önemlidir.

Keywords: