Özet:

Bu makâlenin temel amacı, Köprülüzâde Abdullah Paşa’nın hayatının özet olarak anlatılması ve kayınpederi ve aynı zamanda dönemin Şeyhülis-lâmı Feyzullah Efendi’ye hitâben kasîde türünde kaleme aldığı kırk altı be-yitlik şiirinin farklı yönlerden araştırılması ve tahlîli amaçlanmıştır. Kasîde, Arap şiiri arûzunun tavîl bahrinde nazmedilmiş olup kafiye harfinin vâv olmasından dolayı Kasîde-i vâviyye olarak isimlendirilmiştir. Yapılan çalışmalarda, devletteki etkinlikleriyle tanınan bir ailenin ferdi olmasından dolayı daha çok devlet adamlığı yönüyle ön plana çıkmış olan Köprülüzâde Abdullah Paşa’nın kasîdesinin, çağdaşı Gölpazarlı Mehmed Selîm Efendi tarfından Düreru’l-ferâ’id ve ğureru’l-fevâ’id isimli çalışmasında şerh edildiğini ve ayrıca şiirlerini ihtiva eden mecmuaların olduğunu tespitten sonra, ilmî yönünü ortaya koymak, bu yazının ikinci hedefi olmuştur. Konusu medih olan bu kâsiede, ne kütüphanelerdeki Abdullah Pa-şa’ya ait şiir konulu kitapları ile diğer eserlerinde ne de Feyzullah Efendi hakkında Türkçe, Arapça ve Farsça olarak nazmedilmiş şiirilerin toplandığı mecmuada geçmektedir. Bu nedenle şiir, yukarı adı geçen müellifin eserinden istifâde edilerek ortaya çıkarılmıştır. Makâlemiz, girişin hâricinde iki ana bölüm ile bunlara ait dört alt baş-lıktan ve sonuç kısmından müteşekkildir. Birinci ana başlıkta şâirin hayatı kısaca anlatılmıştır. İkinci bölümün birinci alt başlığında, kasîde mensûr çevirisi ile verilmiş, diğer başlıklarda sırasıyla, kasîdenin muhtevâ yönünden, belâğat ve edebî sanatlar açısından, cümle dizgisi ve kelime yapısı yönünden ve zarûrat-i şi‘riyye bakımından değerlendirilmesi gibi konuları ele alınmış ve sonuç kısmında ise elde edilen neticeler özetlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: