Abstract:

Türkiye Türkçesinde bazı aslî ve sıfattan türemiş fiiller, sıfatlar, sıfat-filler, isimler ve anlatım bütünü, bir durumdan farklı bir duruma geçişi anlatır. Değişim sürecini anlatan bu kelimeler, ya kendi anlamlarına göre veya cümlenin anlamından kaynaklanan bir şekilde işler. Türkçenin kelime türetme yollarındaki zenginlik, değişik türlerdeki kelimelerle değişim durumlarının tespit edilmesini sağlar. Bu makalenin amacı, durum değişikliği gösteren bu kelimeleri ve bunların işleyişlerini tespit etmektir. Durum değişikliğini gösteren unsur, cümleye değişim anlamı katarken, metindeki diğer kelimeleri de düzenler. Bu yüzden durum değişikliği gösteren kelimeler, önemli bir yere sahiptir. “Bütün kış her yer karla kaplıydı. Şimdi buzlar eriyor, yollar açılıyor. Artık bahar gelecek.” metninde, “eriyor” yükleminin gösterdiği değişim, tabiattaki diğer değişiklikleri de düzenlemektedir. “kış” mevsiminden “bahar”a geçiş ve bu süreçteki gelişmeler, “eri-” fiili çevresinde kurulmuştur.

Keywords: