Abstract:

Aslında bir Moğol ulusu olan Tatarların adına Orhon yazıtlarında rastlanmıştır. Moğol hâkimiyetinden sonra Türkçe konuşan bir kısım topluluklara, hatta bazen Orta Asya’daki Türkçe konuşan bütün kavimlere “Tatar” denmiştir. Tatar ile Moğolların özdeşleştirilmesi sonucunda “Tatar” ifadesi, akıllara ilk olarak olumsuz özellikler gelmesine neden olmuştur. Bundan dolayı, Klasik Türk şiirinde “Tatar”a kavram olarak: yakıp yıkan, akıncı, yağmalayan gibi savaşçı vasıflar yüklenmiş ve ok, navek, taraç gibi savaş aletleriyle bu vasıflar güçlendirilmiştir. Diğer taraftan “Tatar” ifadesiyle ile Doğu Türkistan kast edilmiş: nafe- i Tatar, misk-i Tatar, ahû-yu Tatar gibi olumlu ifadelerler kullanılmıştır. Bu çalışmada Klasik Türk edebiyatı alanındaki divanlarda geçen Tatâr ifadesinin, şairler tarafından kullanımı değerlendirilecek ve “Tatar” – gâmze ilişkisi üzerinde durulmuştur.

Keywords: