Özet:

Zeybek sözcüğü TDK Türkçe Sözlük’te “batı anadolu efesi; ege yöresine özgü bir müzik veya oyun türü, zeybek havası” olarak tanımlanmaktadır. Zeybek oyunlarının müzik yapısına bakıldığında, zeybek oyunlarının tempo açısından iki farklı biçimde oynandığı görülmektedir. 1 - Ağır zeybek oyunları, 2 - Kıvrak zeybek oyunları Erkek zeybek oyunları, her iki guruba da dâhildir. Kadın zeybek oyunlarını ise ikinci grupta yani kıvrak oyunlar içinde yer almaktadır. Her yaratım sürecinde olduğu gibi zeybeğin oluşmasında da kültürel, sosyal ve tarihi sebepler etkilidir. Zeybeklerin oynama ortamları, oynama şekilleri, kişileri ve yörelerine göre pek çok türü bulunmaktadır. ‘’Zeybekler hakkında araştırma yapmak amacıyla 2000 yılında gittiğim Atina kentinde, Yunanistan'ın halk oyunları konusunda önde gelen isimlerinden olan Sayın Alkis Raftis kendi araştırmaları doğrultusunda, "zeybekikos" olarak oynadıkları halk oyunları türünün, Türklerden kendilerine etkileşim yoluyla geçmiş zeybek oyunlarının bir varyantı olduğunu belirtmektedir. Yine 2002 yılında zeybek oyunlarının Yunanistan'da yaygınlığını araştırmak amacıyla Ege Denizi’nin hemen hemen tam ortasındaki Paros adasına gittim. Yaptığım araştırma sonucu zeybek oyununa benzer oyunların yanı sıra zeybek oyunları ile Teke Yöresi oyunların birleşmesinden ortaya çıkan ve hızlı tempoda oynanan oyunlar tespit ettim. İzmir “Kordon Zeybeği" ezgisinin bir varyantıyla Isparta, Burdur yörelerinde çok sık gördüğümüz “Serenler Zeybeği” ve “Afyon Zeybeği” oyun adımlarının benzeri bir şekilde 'abdalikos' adı altında oynadıkları oyun, zeybek oyunlarının nasıl bir değişime uğrayarak yayıldığının çok tipik bir delilidir’’

Anahtar Kelimeler: