Abstract:

Travma kişide kontrolü kaybetme hissi yaratan ve sonucunda kontrolsüz tepkiler bırakan olağanüstü durumlar olarak tanımlanır. Travma sonrası gelişim ise, ciddi stres içeren bir durumun ardından ortaya çıkan olumlu psikolojik değişimdir. Kişiyi travma öncesi durumdan daha güçlü hale getirmesi de mümkündür. Travmatik olayın ardından yaşanan süreçte zaman içinde gelişebileceği gibi, bazı bireylerdeki değişim olaydan sonra birden de ortaya çıkabilir. Travmatik olaydan sonra birden iyileşme gösterebilir. Travma sonrası büyüme zaman içinde gelişebilir. Travma sonrası büyüme ile ilgili değişkenler şöyle sıralanır: Bilişsel değerlendirme (tehdit algısı, farkındalık, kontrol). Sosyo-demografik özellikler (cinsiyet, yaş, sosyoekonomik ve eğitim düzeyi). Kişilik özellikleri (psikolojik sağlamlık, dayanıklılık, iyimserlik, tutarlılık algısı). İnsanların travma ile başa çıkma tarzları ise: Sosyal destek ve duygudurum düzenlemesidir. Travma sonrası büyüme bireyde şu boyutlarda değişime uğratır; 1) Kendilik algısında yaşanan değişim 2) Kişilerarası ilişkilerde yaşanan değişim 3) Yaşam felsefesinde yaşanan değişimdir. Travma sonrası büyümenin evreleri ise şöyle sıralanabilir: Doğal olarak karışık ve karmaşık olan süreci düzenleme girişimidir. Birinci evrenin ana görevi güvenliğin tesis edilmesidir. İkinci evrenin ana görevi hatırlama ve yastır. Üçüncü evrenin ana görevi hayatla yeniden bağ kurmaktır. Yaşanan travmaya verilen bir diğer tepki biçimi ise travma sonrası gelişimdir. Yaşanan travma sonrası bireyler, bu olumsuz yaşantı sonucunda yenik düşüp travma sonrası stres bozukluğu yaşayabilirler. Bunun dışında, yaşanan travmaya bir anlam yükleyerek yaşanan bu olumsuzluktan sonra gelişim de gösterebilirler.

Keywords: