Özet:

Trafik kazaları, travmatik sonuçları olabilecek olaylardandır. Sonuç üzerinde etki edebilecek etmenlerin sayısı fazla olsa da bu olay, travma-sonrası stres ve travma-sonrası büyüme şeklinde iki farklı psikolojik tepki ile sonuçlanmaktadır. Medya kanallarının olayları çerçeveleyişi, travmaya ilişkin bir sosyal gerçeklik oluşturabilmektedir. Bu nedenle, medya kanallarının travmatik olayları çerçeveleyişini incelemek önem kazanmaktadır. Mevcut çalışmada, trafik kazası içeren modern dönem Türk filmlerinin çerçeveleniş ve içeriğini incelemek amaçlanmaktadır. Bu çalışmanın temel materyallerini, “Yol Ayrımı”, “Bi Küçük Eylül Meselesi” ve “Müslüm” isimli üç Türk filmi oluşturmaktadır. Tematik Analiz süreci sonucunda üç temaya ulaşılmıştır: “Fiziksel değişimler”, “Psikolojik değişimler” ve “Çevreyle etkileşim”. Bu temaların sırasıyla iki, beş ve üç alt teması bulunmaktadır. “Fiziksel değişimler” teması kazaların karakterler üzerindeki fizyolojik etkilerini içermektedir. “Psikolojik değişimler” teması karakterlerin kaza öncesi ve sonrasındaki psikolojik değişimlerini yansıtmaktadır. Son olarak, “Çevreyle etkileşim” teması trafik kazası geçirdikten sonra karakterlerin çevreleriyle ilişkilerinin nasıl farklılaştığını ortaya koymaktadır. Temaların birbiriyle ilişkisi incelendiğinde, “Psikolojik değişimler” temasının alt temalarının sıklıkla birlikte görüldüğü bulunmuştur. Bu bulgu, psikolojik süreçlerin birbiriyle sıkı bir ilişki içerisinde olduğu şeklinde yorumlanabilir. Üç film karşılaştırıldığında, Müslüm ve Bi Küçük Eylül Meselesi’nin çoğunlukla trafik kazalarının olumsuz ya da travma-sonrası stres ögelerini, Yol Ayrımı’nın ise çoğunlukla kazaların olumlu ya da travma-sonrası büyüme ögelerini barındırdığı söylenebilir. Sonuç olarak incelenen filmlerin bazı yönleriyle gerçekliği yansıttığı bazı yönleriyle ise yansıtamadığı gözlemlenmiştir. Bulgular literatür ışığında değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: