Abstract:

Özel gereksinimli bireylere okuma yazma öğretiminde özel eğitimi bölümü öğretmen adaylarının görüşlerini belirlemeyi amaçlayan bu araştırma betimsel tarama modelindedir. Bu çalışma, Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Özel Eğitim bölümünde öğrenim gören 3. Sınıf öğrencileri (n=36) ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri, araştırmacı tarafından geliştirilen “Özel Gereksinimli Bireylere Okuma Yazma Öğretimi” ile ilgili yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Bu form, “özel gereksinim türü”, “ öğretim yöntem teknik”, “okuma yazma öğretimi” olmak üzere üç bölümden ve üç sorudan oluşmaktadır. Görüşmeler formla yazılı olarak 40 dakikada toplanmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formundan elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile sorular bazında değerlendirilmiştir. Veriler temalara ayrılmış ve öğretmen adaylarına ait görüş cümleleri ile örneklendirilmiştir. Elde edilen verilere göre öğretmen adayları okuma yazma öğretiminin zor gerçekleştiği engel türlerini görme (f=16), zihinsel (f=12) ve işitme (f=8)dir. Araştırmanın sonuçlarına göre, görme engellilerde okuma yazma öğretiminin diğer engel türlerine göre zor olmasının sebeplerini anlatan öğretmen adayları özellikle Braille alfabesinin öğretimi ve özelliği ile ilgili sıkıntılara dikkat çekmişlerdir. Zihinsel engellilere okuma yazma öğretiminin zor olmasının en önemli sebeplerini şu şekilde sıralamışlardır: Öğrencilerin algılama ve anlamadaki problemlerinin bulunduğunu, dikkatlerini toplamada ve öğrendiklerini hafızada tutma ve bireylerde kalıcılık, genelleme. İşitme engellilerde ise, işitme kaybından dolayı dil ve konuşma bozuklukları olduğundan iletişim kurma, sosyal etkileşim becerileri zayıf olduğu ve öğrencilerin çabuk unutma sorunları olduğundan okuma yazma öğretiminin güç olduğunu ifade etmişlerdir.

Keywords: