Özet:

Bu araştırmanın amacı, B2 düzeyinde yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin yazılı anlatımlarında yaptıkları yanlışları betimlemektir. Çalışmanın önemi, öğrencilerin yaptıkları yanlışları yanlış çözümlemesi yaklaşımı ile dilsel, bilişsel işlemleme ve iletişimsel özelliklerine göre üç ayrı bakış açısıyla bir arada değerlendirmesi ve bütüncül bir betimleme sağlaması açısından belirginleşmektedir. Araştırma nitel araştırma deseninde içerik analizi tekniği kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2014-2015 Eğitim-Öğretim yılında Gaziantep Üniversitesi, Türkçe Öğretim Merkezi’nde B2 düzeyinde öğrenimlerini sürdüren 50 öğrenci oluşturmuştur. Katılımcıların tamamının anadilleri Arapça olup yaşları 18-26 aralığındadır. Veriler öğrencilere 250-300 sözcüklük bir metin yazdırılarak elde edilmiştir. Daha sonra, öğrencilerin oluşturdukları metinlerde yer alan yanlışlar dilsel, bilişsel işlemleme ve iletişimsel özelliklerine göre araştırmacının yanı sıra iki uzman olmak üzere 3 kişi tarafından çözümlenmiştir. Yapılan çözümleme sonucunda, öğrencilerin yazılı metinlerinde toplam 337 yanlış saptanmıştır. Dilsel özelliklerine göre, yanlışların %15,73’ü yazımsal, %15,43’ü sözlüksel- anlamsal, %16,91’i sözdizimsel ve %51,93’ü biçimbilimsel bulunmuştur. Bilişsel işlemleme özelliklerine göre yanlışların, %13,35’i eksiltme, %14,84’ü ekleme, %54,90’ı değiştirim ve %16,91’i yer değiştirme olarak saptanmıştır. İletişimsel özelliklerine göre, yapılan yanlışların %81,31’i bölümsel, %14,84’ü ise bütünseldir. Öğretmenin yabancı dil öğretim sürecinde öğrencilerin yazılı çıktılarını yanlış çözümlemesi ilkeleri uyarınca dilsel, bilişsel işlemleme ve iletişimsel özellikleri açısından tanımlaması yanlışın kaynağı konusunda ona ayrıntılı veri sağlayabilir. Öğretmenin öğrencilerin yaptıkları yanlışlara nitelikli geribildirimler verebilmesi için yanlışın özelliklerini tanımlaması önemlidir. Çünkü öğretmen öğrencinin yanlışını düzeltip düzeltmeyeceğine, eğer düzeltecekse nasıl düzeltmesi gerektiğine ancak yanlışın özelliklerini tanımlayıp kaynağına indiğinde karar verebilir.

Anahtar Kelimeler: