Özet:

Ana dili Türkçe olmayan herkes için Türkçe bir yabancı dil olduğundan, yabancılar için hazırlanan Türkçe ders kitapları da, Avrupa Dil Portfolyosu’nda (ADP) belirlenen kazanımlara göre hazırlanmaktadır. Bilindiği üzere, dil becerileri farklı yol ve yöntemlerle kazandırılmaya çalışılmaktadır. Bu dil beceri ve kazanımları içerisinde, bir dile ait temel söz varlığının öğretilmesi en önemli noktayı oluşturmaktadır. Bu çalışmada Avrupa Dil Portfolyosu (ADP) A1 düzeyi İngilizce sözcük verileri ile Yunus Emre Enstitüsü Yabancılar İçin Türkçe A1 ders kitabı (YEEDK) karşılaştırılmış ve şu sonuçlara ulaşılmıştır: ADP’de toplam 779, YEEDK’de ise tekrarlardan arındırılmış 1856 sözcük tespit edilmiştir. Bu sayısal veriler ADP için “bilinen”, YEEDK içinse “bilinmesi gereken” sözcükleri ifade etmektedir. ADP ile YEEDK sözcüklerinin %55’inin aynı olduğu görülmüştür. Öte yandan ADP verilerinin sınırlı olduğu göz önünde bulundurulduğunda, sözcük benzeşmelerinin kazanımlar açısından tatminkâr olduğunu söylemek mümkündür. Diğer taraftan, ADP verileri çeviri yoluyla elde edildiğinden, bağlamdan bağımsız sözcük verisi elde etmenin bazı sakıncaları da beraberinde getirdiği ve özel bir çaba gerektirdiği görülmüştür. YEEDK’de yer alan sözcükler için kitabın sonunda verilen sözcük setlerinden yararlanılmış, bu sözcükler karşılaştırma yapmak amacıyla türlerine göre sınıflandırılmışlardır. Aynı sınıflandırma işlemi ADP sözcük verileri için de yapılmıştır. Karşılaştırma yapılarak, sözcüklerin sözcük türü bakımından anlamlı bir düzey ifade edip etmedikleri sorgulanmış ve anlamlılık değerleri (p<0,05) bulunmuştur. Ayrıca her iki kaynak karşılaştırılarak; farklı ve/veya benzer sözcükler, her iki kaynakta aynı olan sözcükler, sadece ADP’de yer alan sözcükler, vb. listelenmiş ve yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: