Özet:

Bu araştırmanın amacı, PISA sonuçlarına göre öğrencilerin 2003-2015 döngülerindeki okuma becerileri puanlarındaki değişimi incelemektir. Araştırma kapsamında öncelikle Türkiye’nin PISA döngülerindeki okuma becerileri ortalama puanları, OECD ortalama puanları ile karşılaştırılmıştır. Türkiye’nin okuma becerilerinde yer aldıkları sıra ve yeterlik düzeylerindeki değişimler incelenmiştir. Ardından Türkçe öğretmen adaylarının 15 yaş grubundaki öğrencilerin okuma becerilerini etkileyen değişkenlere, okuma becerilerinde alt yeterlik seviyelerinde kalmalarının nedenlerine ve çözüm önerilerine ilişkin görüşleri belirlenmiştir. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı araştırmada öncelikle PISA raporları incelenmiş ve öğrencilerin okuma beceri düzeylerindeki değişim incelenmiştir. Ardından Türkçe öğretmen adaylarının okuma becerisine yönelik görüşleri alınmış ve görüşler içerik analizi ile kategorileştirilmiştir. Araştırmanın sonucunda öğrencilerin okuma becerilerinde 2015 döngüsünde bir düşüş olduğu ve bu düşüşün sıralama ve yeterlik alanlarında da görüldüğü belirlenmiştir. Türkçe öğretmen adaylarının 15 yaş grubu öğrencilerinin okuma becerileri üzerinde en çok ailenin eğitim düzeyi ve tutumunun, okuldaki eğitim ve öğretmeninin, öğrencinin kitap okumaya ilgi ve tutumunun etkili olduğunu belirttikleri tespit edilmiştir. Öğretmen adaylarına göre öğrencilerdeki anlama ve yorumlama eksikliği, dikkat eksikliği, eğitim sisteminin ezbere dayalı olması ve öğrencilerin daha önce benzer sorularla karşılaşmamış olması; öğrencilerin okuma becerisinde alt yeterlik alanlarında yer almasına neden olmuştur. Türkçe öğretmen adayları; eğitim sistemi üst düzey becerilere yönelik değiştirilirse ve öğrencilere okuma alışkanlığı kazandırılırsa öğrencilerin okuma beceri düzeylerinin artacağını belirtmişlerdir. Araştırmaya katılan öğrencilerden %66’sı, ileride kendi öğrencilerinin okuma becerilerinin üst düzeyde olacağını; %32’si ise öğretmen olarak sadece kendi çabalarıyla öğrencilerinin okuma becerilerini üst düzeye çıkarmalarının mümkün olmayacağını ifade etmiştir.

Anahtar Kelimeler: