Abstract:

Bu çalışmada, çocuk yazını ve çevirisi kapsamında, Federal Almanya'daki okullarda verilen Türkçe anadili eğitiminde okutulmak üzere iki dilli yayımlanan (Almanca ve Türkçe) Adnan Binyazar'ın Dedem Korkut Boy Boyladı (1984) adlı eseri ve eserin Almanca çevirisi (Hartwig Mau) çeviribilimsel açıdan ele alınmıştır. Çocuk yazını araştırmacısı Göte Klingberg’in (1973) çeviride kültürel aktarım konusundaki yaklaşımı kaynak ve hedef metindeki kültürel öğeler incelenerek, kültürel aktarımın hedef metinde ne ölçüde gerçekleştiği açığa çıkarılmaya çalışılmıştır.Bu incelemede, Türkçe - Almanca dil çiftlerinde yapılan çocuk yazını çeviri etkinliği kapsamında, hedef kitleyi, Almanya'da doğup büyümüş ve kendi dil ve kültürü konusunda yeterli bilgi birikimine sahip olmayan Türk çocuk ve genç okurlar oluşturmaktadır. Türk dili ve kültürü ile ilgili yetersizlikleri olan bu grup için iki dilli (Türkçe eserlerin Almancaya çevirileri ile birlikte) hazırlanmış edebiyat eserleri önem taşımaktadır. İki dilli hazırlanan bu kitaplar, okura anadilleri olan Türkçedeki yetersizlikleri giderme olanağını sağlamaktadır, çünkü yurtdışında yetişen Türk kökenli gençlerin anadillerinde okuduğunu anlama, yazılı ve sözlü anlatım gibi dilsel becerilerde yetersiz oldukları gözlemlenmektedir. Hedef okur grubunun, bu eserleri öncelikle daha çok hâkim oldukları yabancı dilde -Almanca olarak-, sonrasında ise Türkçe metni okudukları görülmektedir. Bu bağlamda, Türkçeden Almancaya yapılan çevirilerdeki çeviri yöntem ve yaklaşımları önem kazanmaktadır. Bu yayınlardaki amaç kaynak kültürün aktarımının sağlanmasını gerekli kıldığı için, çeviride hangi yaklaşımının benimsendiği hedef okur grubu açısından önem taşımaktadır. Bu amaçla Binyazar’ın iki dilli olarak hazırlanmış eserin Almanca çevirisinde kültürel öğelerin büyük ölçüde aktarıldığı görülmüştür. Bu incelemeyle, bundan sonra hazırlanacak iki dilli eserlerin çevirisinde “kaynak metin odaklı” çeviri yaklaşımının önemi ortaya konmaya çalışılmıştır.

Keywords: