Görüntüleme
61
İndirme
26
Bir kültür hazinesi olan Divanü Lûgati’t-Türk, bir yandan XI. asırda, sözvarlığının genişliğini ve çeşitliliğini gözler önüne sermekte, bir yandan da o dönemde insan ve toplum yaşamıyla ilgili, maddî ve manevî kültürümüzle ilgili, ilgi çekici kayıtlar ortaya koymaktadır. Bu bakımdan zamanımızdan yaklaşık bin yıl önce yazılan Divanü Lûgati’t-Türk Türkçenin ilk sözlüğü olmaktan öte pek çok araştırmacının teslim ettiği üzere tarihî ve kültürel başvuru kaynaklarımızın da ilklerindendir. Fakat Divanü Lûgati’t-Türk’teki bazı kültür sözcüklerinin hangi anlamda ve hangi işlevle kullanıldığını anlamak her zaman kolay değildir. Çünkü konuşma dili hakkında yeteri kadar fikir sahibi olmadığımız geçmiş dönemlerde yazılmış eserleri tercüme ederken kelimeleri, cümle içerisinde bize en mantıklı gelen şekilleriyle anlamlandırırız. Bu bakımdan Divanü Lûgati’t-Türk’teki bazı sözcüklerin anlamlandırılmasıyla ilgili tartışmalar hâlân devam etmektedir. Sonuç olarak bu makalede, Divanü Lûgati’t-Türk’te ahlâksız tiplerle ilgili bazı sözcükler üzerinde durulmuştur. Bu sözcükler şunlardır: çakrak, çanaç, ersek, kündi, oynaş ve sürtük. Bu sözcüklerden bazıları Divanü Lûgati’t-Türk’ün söz varlığında ‘hapax legomenon’ olarak tanımlanan sözcüklerdir. Sözcüklerin anlamlarının çözümlenmesi için tarihî ve çağdaş Türk lehçelerine de başvurulmuştur. Çalışmamız tarama modelinde olup doküman incelemesine dayalı olarak yapılmıştır. Bu amaçla, önce Divanü Lûgati’t-Türk satır satır taranarak çağının ahlâksız tiplerle ilgili sözlerini yansıtan bütün kelime, deyim, atasözü, beyit ve manzum parçalar fişlenmiş; daha sonra elde edilen malzeme, kendi içinde sınıflanıp listelenmiştir.
Divanü Lûgati't-Türk, a cultural treasure, on the one hand XI. In the century, it shows the width and diversity of its vocabulary, and on the one hand, it reveals interesting records about the life of man and society, about our material and spiritual culture in that period. In this regard, Divanü Lûgati't-Turkish, which was written about a thousand years ago, is one of the primary sources of historical and cultural application, as many researchers have delivered. But it’s not always easy to understand in what sense and with what function some cultural words in Divanü Lûgati’t-Türk are used. Because when we translate the works written in the past period that we have not enough knowledge of the language of speech, we understand the words in the phrase in the most logical ways that come to us. In this regard, discussions about the understanding of some words in Divanü Lûgati't-Türk continue. As a result, in this article, Divanü Lûgati't-Türk focused on some words related to immoral types. These words are: chakra, cranberry, ersek, kündi, play and straw. Some of these words are the words defined as 'hapax legomenon' in the existence of the word Divanü Lûgati't-Türk. The historical and contemporary Turkish languages were also applied to the interpretation of the meanings of the words. Our work is based on the scan model and is based on the document review. For this purpose, first Divanü Lûgati't-Turkish line scanning all the words, words, speech, beits and manuscripts that reflect the words concerning the unmoral types of the time were fixted; then the material obtained was classified and listed in itself.
Alan : Eğitim Bilimleri; Filoloji
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Benzer Makaleler
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley