Özet:

Sözlükler, sözcüklerle ilgili herhangi bir bilinmeyen söz konusu olduğunda insanların aklına ilk gelen başvuru kaynaklarından biridir. Bu sözlüklerin, farklı ihtiyaçlara ve farklı kullanıcı gruplarına hitap edebilmesi için hem dilsel bilgileri hem de dil dışı unsurları dikkate alması ve bunları uygun biçimde kullanarak insanlara sunması gerekir. Çünkü bir sözlüğün başarısı/kullanılabilirliği, barındırdığı malzemenin ihtiyaç anında cevap verebilmesi ile eşdeğerdir. Bu yüzden sözlükler, çok geniş kapsamlı ve çok farklı değişkenlerin uyumlu biçimde birbiriyle çalıştığı büyük bir sistem olarak tasarlanırlar. Sözlük bilimi de bu sistemin her anını kontrol eden ve neticede başarılı sonuçlar alınabilmesi için uygun çözümler üreten bir bilim dalıdır. Bu çalışmada, 21. yüzyılın gelişmeleri de dikkate alınarak Türkiye’de ve dünyada sözlük biliminin nasıl algılandığı, nasıl tanımlandığı ve nereye konumlandığı ele alınmıştır. Bunun için sözlük bilimi ile ilgili çalışmalar taranmış, birbiri ile karşılaştırılmış ve yeniden yorumlanarak bir sonuç açıklanmıştır. Araştırmanın neticesinde görülmüştür ki önceleri sözcük biliminin veya dil biliminin içerisinde görülen, bu bilimlerin bir alt dalı veya uygulamalı kolu addedilen sözlük bilimi, günümüzde bağımsız bir bilim dalı olarak kabul edilmektedir. Ancak, dünyada 1980’den itibaren sözlük bilimine ilgi artarken ve süreli yayınlar başta olmak üzere sözlük bilimi ile ilgili pek çok eser yayımlanmışken, Türkiye’de henüz bu duruma gelinememiştir.

Anahtar Kelimeler: