Özet:

Binlerce yıl içinde insanoğlu, kendini ifade edebilme dürtüsüyle çok çeşitli yol ve yöntemlerden yararlanmıştır. Bu yol ve yöntemler, iletişim kanalları aracılığıyla anlam bulmuştur. İletişim; insanların duygu, düşünce ve bilgilerini paylaşarak birbirlerini anlamasını sağlayan bir süreçtir. 21. yüzyılda bilim ve teknoloji alanında ortaya çıkan çeşitli gelişmeler ve yenilikler aracılığıyla dünyada yüksek tempolu bir değişim ve toplumsal dönüşüm süreci yaşanmaktadır. Bu dönüşüm ve yenilenme çağı, bireylerin birbiriyle olan iletişimlerinin gittikçe karmaşıklaştığı bir durumu da beraberinde getirmektedir. Böyle bir etki altında kalan bireyler; kişisel, toplumsal ve örgütsel iletişim sürecinde çeşitli sorunlarla karşı karşıya kalıp bunlara çözüm üretme noktasında sıkıntılar yaşamaktadır. Dolayısıyla bireylerin yaşamış olduğu sorunlar, toplumları da etkilemektedir. İletişim yoluyla elde edilen zengin birikimin muhafaza edilerek gelecek kuşaklara aktarılması toplumların temel görevlerinden biridir. Nitel araştırma yöntemlerinden “doküman analizi” tekniği kullanılarak gerçekleştirilen çalışma kapsamında; Ahilik sisteminin yansıtmış olduğu iletişim anlayışı çeşitli özellikleri bakımından ortaya konulmuştur. Yapılan araştırmalar sonucunda şu tespitlerin öne çıktığı söylenebilir: Ahilik; yaşlı kimseleri usta kabul ederek onların hayata dair birikimlerini, insan yetiştirme sürecinin merkezine koyarak toplumsal hafızanın aktarılmasını sağlayan daha geleneksel bir iletişim anlayışı uygulamaktadır. Gündüz iş yerlerinde, akşam zaviyelerde sürekli birbirleriyle iletişim içerisinde olan Ahilerin dikkate değer bir örgüt içi iletişim örneği gösterdiği belirtilebilir. Sosyal kuralları bireylerin toplumsal yaşantısının tamamını kapsayan özgün yöntemlerle aktaran, birleştirici ve dayanışmacı bir kültürün ürünü olan Ahiliğin, toplum ile bütünleşmesi ve ondan destek almasını uyguladığı iletişim anlayışıyla sağladığı ileri sürülebilir. Bununla birlikte, Ahilerin iş yerlerine astıkları levhalarda ve yapmış oldukları sanat eserlerinde topluma mesaj vererek iletişimi farklı bir boyuta taşıdıkları da söylenebilir. Ayrıca, internet teknolojilerinin bireyleri yüz yüze iletişimden alıkoyan ve yalnızlaştıran bir etkisinin olduğu bilinmektedir. Ahilik sisteminde ise yâren, helva, oda, selamlık, kış ve barana sohbetleri gibi sosyalleşmenin ve karşılıklı iletişimin ilke olarak benimsendiği bir süreç görülmektedir. Bu ve diğer tespitler, araştırmada karşılaştırmalı olarak tartışılmıştır. Yapılan tespitler doğrultusunda, günümüz iletişim çalışmalarına dair önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: