Ulema, İslâm ilim tarihi boyunca ilmi bir bakış açısıyla hem çağdaşları hem de sonraki ilim adamlarınca bazen takdirle karşılanmış bazen de muhtelif görüşlerinden dolayı tenkit edilmişlerdir. Bunlar arasında Ehli Rey’den Debûsî, İmâm Mâlik b. Enes’i kıyas-hadis tercihi meselesinde on üç konuda kıyası habere tercih ettiği gerekçesiyle eleştirmiştir. Bu araştırmada Mâlik b. Enes ve Mâlikîler’in bu iddiaları ve ilgili konuları nasıl ele aldığı incelenmiştir. Mâlik b. Enes, delil aldığı haberde; nassa ve Medinelilerin ameline uygunluk yanında sıhhati de aramaktadır. Dolayısıyla İmam Mâlik, kıyası tercih etme meselesinde önceliği kıyasa değil, haberin sübutuna vermektedir. Sonuç olarak Debûsî’nin, İmâm Mâlik’in onüç mesele özelinde nassa dayanan külli kaidelerine muhalif olduğu için kıyası iki haber-i vâhide tercih etmesiyle iki örnek bağlamında haklılık payı varsa da genel olarak İmâm Mâlik’e eleştirilerinde isabetsizdir diyebiliriz. Geriye kalan on bir haberden ikisinde âyet ve sabit sünnetle, hükmü açısından haber’i tahsis etmekte, dört örnekte haberi; uydurma, zayıf, müdrec ve Medinelilerin ameline muhalefeti sebebi ile tenkit ederek delil almamaktadır. Beş örnekte de haber’i farklı tariklerle ve sahâbe kavilleriyle Kur’an ve sünnete uygun yorumlayarak delil almaktadır. Bu açıdan İmâm Malik’in haberi kabulde usul farklılıkları, Debûsî’nin, İmam’ın kıyası habere/asara tercih ettiği iddiasını boşa çıkarmaktadır.
Benzer Makaleler | Yazar | # |
---|
Makale | Yazar | # |
---|