Abstract:

Klasik Türk şiirinin temel nazım şekli gazeldir. Gazellerde temel olarak sevgili, sevgilinin güzellikleri, âşık, âşığın özellikleri, sevgiliye duyulan aşk, âşığın karşısında rakip ve rakiple mücadele konuları işlenir. Gazellere konu olan sevgili beşeri özelliklere sahip olabileceği gibi ilahi özelliklere de sahip olabilir. İster beşeri olsun isterse ilahi olsun şair, âşık olarak kendini tanıtmak ve âşığın gelenek içerisine yerleşmiş olan özelliklerine sahip olmak zorundadır. Şiirde âşık başıboş davranamaz, geleneğin kabul etmediği özelliklerle şiirde yer alamaz, kendini beşeri duyguların peşinden koşan biri olarak basitleştiremez. Âşık olabilmek için pek çok zorluğu göz önüne almak, engelleri aşabilecek sabra ve tahammüle sahip olmak, sevgili karşısında samimi bir teslimiyetle ona kul, köle olmak, rakiple mücadele verip aşkında sebat gösterdiğini ortaya koymak gerekmektedir. Varlığından geçemeyen, canını sevgili yolunda feda edemeyen, ayrılık acısına dayanamayan, sevgilinin cefasına boyun eğip teslim olamayan âşık olamaz. Bu çalışmada Klasik Türk şairlerinin divanlarındaki gazellerden âşık ile ilgili belli beyitler seçildi. Bu beyitler şairlerin âşık olarak kendilerini övme durumuna göre alt başlıklara ayrıldı. Her bir başlık altında konu ele alınıp beyitlerin anlamından hareketle değerlendirildi

Keywords: