Abstract:

Türkiye’de ders kitapları konusu son yıllarda tarihçilerin ve eğitimbilimcilerin araştırmalarında önemli ölçüde yer tutmaktadır. Tarih ders kitaplarının hazırlanmasında, devletin ideolojik görüşü, toplumun sosyal-kültürelyapısı ve uluslararası ilişkiler önemli rol oynamaktadır. Tarih ders kitaplarımızda Rusya ile ilgili tarihsel olaylar aktarılırken saydığımız etkenler daha da önplana çıkmaktadırCumhuriyetin ilk yıllarında tarih ders kitaplarında Rusya’nın ve Rusların tarihleri hakkında ayrıntılı bilgiler vardır. Bu kitaplarda Rusların kurduğu yeni yönetim olan Sovyet Rusya’ya dış ilişkilerde dostane atıflar bulmaktayız. Demokrat Parti döneminde kaleme alınan ders kitaplarında ise Sovyet Rusya ideolojik olarak karşı kutuptadır. Tek parti dönemine göre Sovyet Rusya’ya atıflar sertleşmiştir. Bu dönemdeki tarih ders kitaplarında Rusların sömürgeci politikalarına dikkat çekilmiştir. İki darbe arası dönemde (1960-1980) ise Sovyet Rusya’ya karşı eleştiriler yine serttir. Bu dönemde Rusların sömürgeci hareketleri ile Türk topluluklarına verdikleri maddi ve manevi zararlara dikkat çekilmektedir. Sovyetlerin uluslararası arenada güçten düşmeye başladıkları 1980’li yıllarda Sovyet Rusya’nın ideolojisi hâlâ Türkiye için tehlikeli görülmektedir. Atatürk ilke ve İnkılapları ise bu ideolojinin önünde durangüçlü silah konumundadır. Sovyetler Birliğinin 1991 yılında dağılmasından sonra Türkiye Cumhuriyeti uzun yıllardır Rusların hâkimiyetinde yaşayan ırkdaşlarıyla yakın ilişki kurmak için tarih ders kitaplarından da yararlanmaktadır. 1994 yılında çıkarılan bir kanunla tarih ders kitaplarının arkasına bir Türk dünyası haritası eklenmiştir Rus hâkimiyetinden çıkan Türk topluluklarının tarihlerine kitaplarda daha fazla yer verilerek Rusya’nın asırlardan beri Türk dünyasına zarar verenbüyük aktör olduğu vurgulanmıştır. 2010 yılında liselerde okutulmaya başlayan Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi ders kitabında da Sovyetler Birliğinin tarihini takip etmek mümkündür.

Keywords: