Özet:

Âşık edebiyatında eleştiri, toplumdaki aksayan yönleri, bireysel yanlışlıkları, adaletsiz uygulamaları ve yanlı kararları eleştirel bir dille konu edinen türdür. Bu makalede aşık edebiyatında bir tür olarak eleştiri konusuna ve Fransa'nın kanunla tanıdığı “sözde soykırımı yasası”na, Çukurova aşıklarının eleştirilerine yer verilmiştir. Destanların tarihî bir vesika mahiyetinden hareketle, Âşık İmamî'nin “Müftü Kızının Destanı” ile Âşık Feymanî'nin “Fransa'ya Duyuru” destan örneklemleri üzerinde, Fransızların ve Ermenilerin Çukurova yöresindeki katliamlarından, zulümlerinden ve insanlık dışı uygulamalarından söz edilmiştir. “Müftü Kızının Destanı'nda” Ermenilerin Adana'yı işgalleri sırasında bir müftü kızının başından geçen ve yedi bin genç kızın hayatını ilgilendiren zulüm ve insanlık dışı uygulamalara yer verilmiş, onların dramı dile getirilmiştir. “Fransa'ya Duyuru” destanında ise, ailesi Ermeni zulmünün yakın tanıklarından olan ve Çukurova yöresinin önemli aşıkları arasında yer alan Âşık Feymani ailesinin yaşadığı bu zulümlerle ilgili babasından dinlediği hatıraları destanında hikaye eder ve o günlere dair önemli bilgiler verir. Destanında Bin dokuz yüz on dört tarihini not düşen Feymani, Ermeni zulmü nedeniyle büyük dedelerinin Van'dan başlayıp Osmaniye'de son bulan zorlu göçe dair yaşananlar notlar ile o dönemlerde Doğuda ve Güneyde yaşanan Ermeni soykırımına dair olayların izini görmek mümkündür.

Anahtar Kelimeler: