Özet:

Türkiye’de halen 5996 Sayılı Kanuna tabi olarak 80 Damızlık Koyun ve Keçi Yetiştirici Birliği faaliyet göstermektedir. Bu birliklere toplam 191.675 üretici üye durumundadır. Bu araştırmanın amacı, İzmir, Çanakkale ve Balıkesir illerinde keçi yetiştiriciliği yapan işletmelerin Damızlık Koyun ve Keçi Yetiştirici Birliğinin işlevleri konusundaki görüş ve beklentilerini ortaya koymaktır.  Araştırma kapsamına her ilden keçi yetiştiriciliğinin yoğun olarak yapıldığı beş ilçe alınmıştır. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İl Müdürlükleri verilerine göre; Balıkesir’de keçi mevcudunun yaklaşık %55’i Merkez, Bigadiç, Dursunbey, Sındırgı ve Susurluk ilçelerinde; Çanakkale’de keçi mevcudunun yaklaşık %60’ı Merkez, Ayvacık, Bayramiç, Ezine ve Gelibolu ilçelerinde; İzmir’de ise keçi mevcudunun yaklaşık %50’si Dikili, Karaburun, Kınık, Menemen ve Seferihisar ilçelerinde bulunmaktadır. Dolayısıyla her ilde adı geçen bu ilçeler kapsama alınmıştır. Birlik kayıtlarına göre, araştırma kapsamına alınan ilçelerde toplam üye işletme sayısı 2926’dır ve bu ana kitleyi oluşturmuştur. Araştırmada öncelikle işletmeler hayvan sayısına göre üç gruba ayrılmıştır. Birinci grubu 75 baş ve daha az hayvana sahip işletmeler, ikinci grubu 76-150 baş arasında hayvana sahip işletmeler, üçüncü grubu da 151 ve daha fazla hayvana sahip işletmeler oluşturmuştur. Gruplar belirlendikten sonra, her gruptan araştırma kapsamına alınacak işletme sayısının saptanmasında tabakalı tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılmış ve %99 olasılık ile %5 hata payı esas alınmıştır. Yapılan hesaplamalar sonucunda birinci gruptan 144 işletme, ikinci gruptan 33 işletme, üçüncü gruptan ise 57 işletme olmak üzere, toplam 234 işletme araştırma kapsamına alınmıştır. Her ilde anket yapılacak işletme sayısının belirlenmesinde, gruplara göre toplam işletme sayısı içerisinde illerin payları esas alınmıştır. Bu yaklaşımla Çanakkale ilinden 100, Balıkesir ilinden 73, İzmir ilinden de 61 işletme araştırma kapsamına alınmıştır. Araştırmada anket yöntemiyle işletme sahibi üreticilerden 2013 üretim dönemine ait veriler derlenmiştir. İşletmelerden elde edilen veriler, örnekleme ve veri toplama aşamasında kullanılan hayvan sayısı grupları ve il grupları itibariyle analiz edilmiştir. İşletmelerin analizinde önce sosyo-ekonomik özellikler incelenmiştir. Daha sonra işletmelerde keçi yetiştiriciliğinin teknik ve ekonomik yönleri analiz edilmiştir (sağılan hayvan sayısı, laktasyon süresi, hayvan başına süt verimi, sütün pazarlanması ve üretici eline geçen fiyatlar, yapılan değişken masraflar, elde edilen brüt üretim değeri ve brüt marj). Son olarak ise, işletmelerde örgütlenme şekilleri, birliğe üyelik süreleri, birlik faaliyetlerinden memnuniyet düzeyleri ve birlikten bekledikleri işlevler ortaya konulmuştur. 

Anahtar Kelimeler: