Abstract:

Sultan II. Abdülhamid 1876’da Kanun-ı Esasi’yi ilan etti. Seçimler geçici talimata göre yapıldı ve Meclis-i Mebusan ilk toplantısını 20 Mart 1877’de gerçekleştirdi. Çarlık Rusya’nın savaş ilan etmesi üzerine meclisin ilk dönemi 28 Haziran 1877’de sona erdi. 1877’nin Kasım ayında ikinci seçimler yapıldı ama Rus yenilgisinin ardından 14 Şubat 1878’de meclis tatil edildi. 1908’de Meşrutiyetin yeniden ilanından sonra 1908, 1912 ve 1914’te seçime gidildi. Son seçimle göreve gelen meclis 1918 sonlarına kadar görevde kaldı. Damat Ferit Paşa kabinesi 1 Ekim’de istifa edince padişah, Ayan Meclisi azasından Ali Rıza Paşa’yı yeni kabineyi kurması için vazifelendirdi. Mustafa Kemal (Paşa) ise padişaha gönderdiği dilekçe ile seçimlerin hemen yapılmasını talep etti. Ali Rıza Paşa hükümeti 7 Ekim 1919’da seçim kararı aldı. 1919 seçimlerinde mebus kontenjanı üç olan Kütahya’dan son derece önemli isimler mebus adayı oldu. 1919’un Aralık ayında müntehib-i saniler (ikinci seçmenler) mebusları seçmek üzere sandık başına gitti ve Kütahya Belediye Reisi Germiyanzade Ali Bey 64, Uşaklı Hocazade Ragıb Efendi 54 oy alarak mebus seçildi. Muhasebeci Faik Bey ve Hocazade Rasih Efendi ise eşit (42) oy aldı. İki aday arasında kura çekildi ve Hocazade Rasih Efendi Kütahya mebusu oldu. Kütahya mebusları 1919 Osmanlı Meclis-i Mebusanında çok etkin olamadı. Bu çalışmada 1919’da Kütahya Sancağında gerçekleşen mebus seçimleri ve Kütahya mebuslarının meclis faaliyetleri ele alınacaktır. 

Keywords: