Özet:

Araştırmanın amacı, 13-16 yaş arası kız çocuklarının anneleriyle hangi bakımdan özdeşim kurduklarını anlamak, buna ek olarak benlik algıları üzerinde annelerinin rolünü benlik algısı, meslek seçimi, toplum baskısı ve değer yargıları konusunda geliştirilen hikâyelerin nasıl tamamlanıldığından yola çıkarak açıklamaktır. Araştırmanın birinci ve ikinci yazarı tarafından geliştirilen, diğer araştırmacılar tarafından ön uygulaması yapılarak güvenirliği sınanmış olan ölçme araçları 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Tokat il merkezinde uygun örnekleme yoluyla seçilen, yaşları 13 ile 16 arasında değişen 12 öğrenciye uygulanmıştır. Veri toplama araçları çizim ve hikâye yorumlama uygulamaları olmak üzere iki başlıkta ele alınabilir: Çizim uygulaması, bir yönerge aracılığıyla yapılmıştır. Bu yönergede, öğrencilerin annelerine ve kendilerine ilişkin yaptıkları çizimlerle ilgili 14 farklı soruya yer verilmiştir. Hikâye yorumlama uygulamasında ise öğrencilerin benlik algısı üzerinde annenin rolüne dair benlik algısı, meslek seçimi, toplum baskısı ve değer yargıları konusunda dört hikâye ile bu hikâyelerle ilgili iki soru sorulmuştur. Araştırmaya katılan tüm öğrencilerden veri toplanmıştır. Verilerin analizinde, çizim ve hikâye yorumlama uygulaması için içerik analizinden ve tanımlayıcı istatistikleri belirlemek içinse SPSS programından yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin bir kısmının annelerine ve kendilerine ilişkin yaptıkları çizimlerde, organ eksikliklerine yer verdikleri ve bu durumu gerekçelendirdikleri görülmüştür. Anneyle özdeşim kurulan ve gelecekte kurulması olası özelliklerin fiziksel, ahlaki ve kültürel özellikler olarak çeşitlendiği tespit edilmiştir. Ayrıca hikâye yorumlama uygulamasının içerikleri analiz edildiğinde, hikâyelerin tümünde annenin kabul edici ve reddedici rolünün varlığına ulaşılmıştır. Araştırma sonuçları literatür bağlamında tartışılmış, sonuç ve önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler: