Abstract:

Bu çalışmanın amacı fen bilgisi öğretmen adaylarının sosyobilimsel bir konuda karar verme stratejilerinin, o konu ile ilgili alan bilgileriyle olan ilişkisini incelemektir. Bu amaç için araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden bütüncül çoklu durum deseni kullanılmıştır. Bu çalışma, Türkiye’nin İç Anadolu bölgesinde yer alan bir devlet üniversitesinin Fen Bilgisi Öğretmenliği Anabilim Dalı’nda öğrenim gören 125 öğretmen adayı arasından amaçlı örneklem yöntemiyle seçilmiş olan 15 öğretmen adayı ile yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama aracı olarak GDO’lu Besinlere Yönelik Bilgi Testi (GBYBT), Çikolata Seçimi senaryosu ve görüşme soruları kullanılmıştır. İlk olarak GBYBT 125 öğretmen adayına uygulanmıştır. Bu uygulama sonucunda öğretmen adayları GDO’lu besinlere yönelik alan bilgisi düşük-orta-yüksek seviyeli olmak üzere üç gruba ayrılmıştır. Bu gruplardan amaçlı örneklem yöntemiyle GDO’lu besinlere yönelik alan bilgisi düşük seviyeli (f=5), orta seviyeli (f=5) ve yüksek seviyeli (f=5) öğretmen adayı görüşme için seçilmiştir. Seçilen 15 öğretmen adayına karar verme stratejilerini değerlendirmek amacıyla senaryo verilmiş ve ardından görüşmeler yapılmıştır. Araştırma bulgularına göre GDO’lu besinlerle ilgili alan bilgisi yüksek seviyeli grubun seçeneklerle ilgili farklı bakış açılarını üst düzeyde dikkate aldığı, kriterleri karşılaştırarak önemine göre tarttığı görülmektedir (telafi edilebilir strateji). Alan bilgisi orta seviyeli grubun kriterler arasında karşılaştırma yapmasının yanı sıra kesintiler kullandıkları görülmektedir (karma strateji). Alan bilgisi düşük seviyeli grubun ise seçenekler arasında sık sık kesintiler yaptığı ve seçenekleri dar bir bakış açısında değerlendirdikleri görülmektedir (telafi edilemez strateji). Bu sonuçlara göre alan bilgisi yüksek seviyeli öğretmen adaylarının karar verme yetkinlikleri diğer gruplara göre daha yüksektir. Öğretmen adaylarının eğitimi sürecinde sosyobilimsel konularda etkili karar verme stratejilerine sahip olabilmeleri için bu konudaki alan bilgilerini artırıcı eğitim ortamlarının oluşturulması önerilmektedir.   

Keywords: