Abstract:

Modern iletişim araçlarının ortaya çıkmasıyla insan, bilgiye, habere ve gündeme dair her şeye daha kısa ve kolay erişebilir olmuştur. Özellikle görsel ve yazılı basın hayatının başat aktörü olan gazeteler aracılığıyla ülkenin veya şehrin günlük olayları an be an topluma ulaştırılmıştır. Bugün olduğu gibi geçmişte de gazete, ulusal ya da yerel olması fark etmeksizin toplumu olan bitenler hakkında bilgi sahibi yapmıştır. Dolayısıyla Adana yerel basınında etkin güç sahibi olan Türk Sözü ve Yeni Adana gazeteleri de halkın sosyalleşmesi ve kentin aktüel olayları hakkında haberdar olmasında aktif rol oynamışlardır. Yeni Adana gazetesi Ulusal Bağımsızlık Savaşı yıllarında Adana halkının manevi dünyasını dirençlendirerek şehrin bağımsızlığına giden dönemde toplumsallaşma sürecini tamamlamış ve şehir basının paresi olmuştur. Yayın hayatına Yeni Adana gazetesinden beş yıl gecikmeli başlayan Türk Sözü gazetesi de gerek kurucusu Ferit Celal (Güven)’in duruşu gerekse kurumsal misyonu ile tıpkı Yeni Adana gazetesi gibi saygı ve güven duyulan bir yayın kuruluşu haline gelmiştir. Her iki gazete de Cumhuriyet ideolojisinin koruyuculuğu, Kemalist devrimlerin yerleşmesi ve yaygınlaşması için yeni sisteme destek vermişlerse de aralarında zaman zaman kalem kavgaları yaşanmıştır. Özellikle 1930- 1932 yılları arasında yoğunlaşan bu karşıtlığı, Ferit Celal (Güven)’in askerlik meselesi, Menil Taburu Bayrağı olayı, Çotlu tartışması, jurnalcilik ve iki gazetenin Adana Belediye Başkanı Turhan Cemal Bey hakkında farklı düşünceleri oluşturmuştur. Bu karşılıklı düellolardan bazılarının ulusal olaylar bazılarının ise yerel siyaset içerikli oldukları belirlenmiştir. Dönem basınında sık sık görülen bu karşıtlık ve müdafaa hali, mahkemelere taşınmış ve her iki basın organının sadık takipçileri arasında bir şehirsel muhalefet oluşturmuştur. Bu bağlamda çalışmanın amacı; Türk Sözü ve Yeni Adana gazeteleri arasındaki karşılıklı iddiaların gerekçelerini belgelendirerek, kronolojisi Erken Cumhuriyet Dönemi’ne uzanan kalem kavgasının arka planını ortaya koymaktır. Nitel araştırma deseninde doküman analizi yöntemi kullanılacak olan bu çalışmada iki önemli basın organının atışmasının meşru zemini aranacak, yargıya taşınan davaların süreç ve sonuçları paylaşılacaktır.

Keywords: