Özet:

İtalyan mutfağı Avrupa’nın en eski ve en zengin mutfaklarından biridir. Bu özelliği ile Fransız mutfağı da dahil olmak üzere birçok dünya mutfağını etkilemiştir. Yöresel mutfak kültürünü koruma amacıyla başlayan Slow Food hareketinin de çıkış noktası olan İtalya’da, özellikle 2000’li yılların başından itibaren ülkenin mutfak kültürünü korumaya dönük birçok yasal düzenlemenin gerçekleştiği görülmektedir. Söz konusu yasal düzenlemelerin temel sebebi ise özellikle küreselleşme ve göç hareketleri sebebiyle yabancı kültürlere ait yiyeceklerin tüketiminin ülkedeki hızlı artışıdır. Yasal düzenlemelerin hedefinin, köken ayrımı yapılmaksızın, İtalyan yemek kültürü dışındaki tüm yabancı mutfak kültürlerine dönük olduğu görülmektedir. Genellikle turistik hareketliliğin yoğun olduğu şehirlerin belediyeleri tarafından yapıldığı ve bakanlıklar tarafından desteklendiği görülen yasal düzenlemeler kapsamında yabancı kültürlere ait yiyecekler sunan restoranların açılması yasaklanmakta veya sınırlandırılmaktadır. Bunun yanı sıra belirli oranda İtalyan yemek kültürüne ait yiyecek satma şartı getirilmektedir. Bunlara benzer bir çok farklı düzenlemenin yapıldığı İtalya’daki günümüz dünyasında örneğine zor rastlanan uygulamalar artarak devam etmektedir. İtalyan kamuoyunu ikiye bölen söz konusu düzenlemelere “ırkçılık” yapıldığını düşünerek eleştiri getirenler olduğu gibi son derece gerekli ve faydalı olduğunu savunanlar da mevcuttur. Bu çalışma, İtalya’da 2007-2017 yılları arasında İtalyan mutfak kültürünü korumaya dönük yapılan yasal düzenlemeleri ortaya koymayı amaçlayan bir literatür taramasıdır. Çalışma kapsamında yasal düzenlemelerin içeriği, kamu yöneticilerinin belirttiği uygulanma gerekçeleri, düzenlemelere yapılan olumlu ve olumsuz eleştiriler şehirler baz alınarak ayrı ayrı incelenmiştir. Çalışmanın son kısmında ise araştırma bulgularının tartışılmasının yanı sıra zengin bir mutfak kültürüne sahip ve önemli bir turizm ülkesi olan Türkiye’de mutfak kültürünün korunmasına dönük uygulamalar kısaca incelenerek Türk mutfak kültürünün korunmasına dönük öneriler sıralanmıştır. Çalışmanın turizm ve gastronomi alanları başta olmak üzere konuyla ilgili yapılan diğer araştırmalara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: