Özet:

Sosyal bilgilerin temellerine bakıldığında, tarih, coğrafya, sosyoloji, felsefe, antropoloji, psikoloji, hukuk, ekonomi, sanat gibi pek çok alanla ilişkili olduğu görülecektir. Sosyal bilgiler öğretimi çeşitli şekilde özel öğretim yöntemleriyle sürdürülmektedir. Bu kapsamda, sosyal bilgiler eğitiminde edebiyat ürünlerinden yararlanıldığı söylenebilir. Sosyal bilgiler öğretiminin temel amaçlarına ulaşmasında edebiyatın önemli olmasıyla birlikte yeterli düzeyde yazılı ve sözlü dil becerilerine sahip olmak sosyal bilgiler eğitimi programında belirlenilen amaçlara ulaşmayı kolaylaştıracaktır. Nitel bir anlayışla tasarlanılan bu çalışmanın amacı, sosyal bilgiler eğitimi lisans programında yer alan felsefe dersi kapsamında kullanılan bir şiiri, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının felsefeyle nasıl ilişkilendirdiğini belirlemektir. Bu çalışmaya Adana’da bir devlet üniversitesinin Sosyal Bilgiler Eğitimi lisans programında okuyan yirmi yedi erkek, yirmi dört kadın olmak üzere toplamda elli bir öğretmen adayı katılmıştır. Öğretmen adaylarının yaşları 19 - 30 ve üzeri olmakla birlikte değişmektedir. Veri toplama sürecinde katılımcılara Peter Handke tarafından yazılan Türkçeye “Çocukluk Şarkısı “ olarak çevrilen şiirden bir bölümün yer aldığı bir form dağıtılmıştır. Bu form alanında uzman kişiler tarafından değerlendirildikten sonra (eğitim felsefesi ve sosyal bilgiler eğitimi alanında uzman kişiler olmak üzere) formun uygulanmasına karar verilmiştir. Formda, katılımcılardan beklenilen sözü edilen şiiri felsefeyle nasıl ilişkilendirdiklerini gerekçelerini de belirterek açıklamalarıdır. Elde edilen verileri açıklayabilecek kavramlara ve ilişkilere ulaşmak amacıyla veriler içerik analizi yoluyla çözümlenmiştir. Bütün veriler incelendikten sonra, araştırmanın amacına uygun olmayan veriler çıkarılmıştır. Toplamda on beşi kız, on beşi erkek olmak üzere ölçüt örnekleme yoluyla seçilen otuz katılımcıya ait veriler analiz edilmiştir. Bu çalışmada sosyal bilgiler öğretmen adaylarının verilen şiiri büyük ölçüde felsefeyle ilişkilendirdikleri görülmüştür. Katılımcılar, şiiri felsefeyle ilişkilendirirken daha çok felsefenin problematik alanlarına vurgu yaptıklarına ulaşılmıştır. Bunun yanı sıra, öğretmen adayları şiiri felsefenin düşünme biçimleriyle (eleştirel, sorgulayıcı) de ilgili olduğunu belirtmiştir.

Anahtar Kelimeler: