Abstract:

Batıda siyasi bir hareket olarak ortaya çıkan feminizm, zamanla edebiyatı da etkisi altına alır. Hak arama arayışında olan kadınlar kendileriniiyi ifade edebilecekleri alan olarak edebiyatı görürler. 1920’lerde Virginia Wolf ile başlayan edebiyatta feminist eleştiri, 1960’lı yıllarda tüm dünyayı saran siyasi hareketlerle zirve noktasına ulaşır. Batıdaki gelişmelere paralel olarak edebiyatta feminist eleştiri Hindistan edebiyatını da derinden etkiler. Ataerkil bir toplum olan Hindistanlı kadınların problemleri batıdaki hemcinslerinin problemlerine oranla daha fazla çeşitlilik arz eder.  Hintli kadınların Sosyal hayatta haklarını elde etme mücadelesinden öncelikle başa çıkmaları gereken bir kast sistemi ve katı gelenekler vardır. Yirminci yüzyılın başlarında eğitim görmeye başlayan Hindistanlı kadınlar, erkek egemen toplumlarındaki hak arayışı çabalarını artırırlar. Sosyal hayatta kadın hakları konusunda yapılan düzenleme ve reformlar, kısa süre içinde meyvesini vermiş, kadınlar edebiyat dünyasında da kendilerini göstermeye başlar. Her ne kadar Hint ve Urdu edebiyatında kadın haklarını savunan erkek yazarlar olsa, bu sorunların kadın gözüyle okuyucuya aktarılmasının daha etkili olacağı aşikârdır. Batı edebiyatlarında olduğu gibi Urdu ve Hint edebiyatında da başlangıçta takma ya da erkek ismiyle yazın hayatına atılan kadınlar, zamanla kendilerine has bir yazın geleneği oluşturmayı başarırlar.   Eleştirmenler tarafından edebiyatta feminist eleştiri ‘yazar olarak kadına yönelik’ ve ‘okur olarak kadına yönelik’ olmak üzere iki bölüme ayrılır. Biz bu çalışmamızda Hint edebiyatında feminist edebiyat eleştirisinin öncü yazarlarından biri olan Amrita Pritam’ın Muskrahit ka Phançi adlı öyküsünü ‘yazar olarak kadına yönelik’ feminist edebiyat eleştirisi kuramı bağlamında incelemeye çalışacağız. 

Keywords: