Abstract:

Tüm insanlara hidayet yolunu göstermek, onların dünya ve ahirette huzur ve saadete kavuşmalarını sağlamak için gönderilen Kur’ân, Arap toplumunda yaşayan Hz. Muhammed’e (s.a.v.) sünnetullah gereği Arapça olarak gönderildi. Kur’ân’ı gerektiği gibi anlamanın yolu, Arap dilini kavramaktan geçer. Bu nedenle ilk tefsir çalışmalarının, dil ağırlıklı olduğuna şahit olmaktayız. Sahabe ve tabiun döneminde yapılan tefsir çalışmaları, daha çok sözlü olarak yapıldı. Ondan sonra gelen nesil, tefsir alanında ilk yazılı eserleri verirken, dil alanına ağırlık verdi. Halil b. Ahmed (ö. 175/791), bu dönemin önemli simalarındandır. O, çok yönlü çalışan, talebe yetiştiren ve eser bırakan bir âlimdir. Onun “Kitâbu’l-Ayn” adlı eseri, bir sözlük olmasına rağmen, “Ğaribu’l-Kur’ân” konusu ile ilgili pek çok örneği de içermektedir. Bu eserde, yer verilen Kur’ân kelimelerinin izahı, tefsir alanını yakından ilgilendirmektedir. Onun, bu kelimeleri izah ederken, Abdullah b. Abbas’ın (ö. 68/687) konu ile ilgili açıklamalarından yararlanıdığı kanaatine varmaktayız. Bu konuda yapılan bir çalışmanın, tefsir çalışmaları bakımından yararlı olacağı kanaatindeyiz.

Keywords: