Özet:

Yapılandırmacı yaklaşımla hazırlanan ilköğretim Türkçe programında, anlama ve anlatma becerileriyle beraber sıralama, sınıflama, ilişki kurma gibi bilişsel becerilerin geliştirilmesi de amaçlandığından öğretim sürecindeki çalışmalar bu doğrultuda düzenlenmelidir. Dil öğretim koşulları; dil kullanım ortamlarıyla buluşma, dili kullanma, güdüleme ve yapı çalışmalarıdır. Türkçe kitaplarındaki metinler dil çalışmaları için bir ortam ve başlangıç noktası oluşturmaktadır. Dilsel ve bilişsel becerilerin eşzamanlı gelişimi metin çalışmalarının görev (task) niteliği taşımasını gerektirmektedir. Görevler; belli amaçlarla, dili anlamlı şekilde kullanarak, bilişsel bir süreç sonunda, ‘dilsel bir ürün’e ulaşılan etkinliklerdir. ‘Öğrenme, anlam kurmaktır’ prensibini benimseyen yapılandırmacı Türkçe öğretim programları, anlamın vurgulandığı görev-odaklı dil öğretimiyle bağdaşmaktadır. Bu çalışmada, ilköğretim ikinci kademe Türkçe metin çalışmalarının, Willis’in (1996) metinlerin anlamlarını (büyük ölçekli yapılarını) hedefleyen metin-odaklı görevleriyle örtüşme oranı saptanacak, bilişsel süreçlerin işletilmesindeki yeterlilikleri tartışılacak ve öneriler sunulmaya çalışılacaktır. Anahtar sözcükler: Türkçe öğretimi, yapılandırmacı yaklaşım, bilişsel süreç, görev-odaklı dil öğretimi, metin-odaklı görevler, büyük ölçekli yapı.

Anahtar Kelimeler: