Abstract:

Kıyı çizgisinde zamana bağlı değişiminin belirlenmesi sürdürülebilir kıyı gelişim planlarının yapılmasında büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada kıyı kullanım ve değişimininbelirgin olarak yaşandığı denizlerimizden birisi olan Marmara Denizi’nin güney kıyılarında zamana bağlı kıyı çizgisi değişimi belirlenmiştir. Bu amaçla 1984, 2003 ve 2011 yıllarına ait 30 m çözünürlüklü Landsat TM uydu görüntüleri ile 2008 yılı 0,45 cm çözünürlüklü renkli ortofotolar kullanılarak eski ve yeni kıyı çizgileri tespit edilmiştir. Erdas Imagine 10 ve ArcGis 10 yazılım ve teknikleri kullanılarak uydu görüntülerinin geometrik doğrulaması yapılmış ve daha sonra elde edilen kıyı çizgilerinden ve arazi incelemelerinden kıyı değişimi analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda 1984 ve 2011 yılları arasında geçen 27 yıllık sürede Çanakkale-Çardak ile Yalova arasında 5,76 km²’lik alan doldurulurken, 1,15 km² alandan da kum alınarak kıyının geriletildiği tespit edilmiştir. 1984 yılında 521 km olan çizgisi de 2011 yılında 560 km’ye ulaşmıştır. Sahadabelirgin kıyı değişimin Yalova, Gemlik, Mudanya ve Bandırma kıyılarında olduğu görülmüştür. Lapseki, Gelibolu, Gönen, Karacabey ve Kapıdağ Yarımadası'nın kuzeyinde kıyı şeridi doğal kıyı olma özelliğini korumaktadır. Kıyı alanlarındaki düzensiz yerleşim, deniz ile insanların temasının kesilmesine neden olduğundan, kıyılarda kamu yararına yeşil alanların tekrar oluşturulması amacıyla kıyıya dolgu yapılması çözümü bulunmuştur. Ancak, kıyılara yapılan dolgular, hassas ekolojik özellikli kıyı alanlarının turizm ve kentsel kaynaklı gelişmelerin baskısı ile karşı karşıya kalmasına sebep olmuştur. Bu nedenle Marmara Denizi güney kıyılarında kıyı dolgu alanları ile yavaş yavaş doğal kıyı mekânı yok edilerek, kıyı çizgisi de asli görünümünü kaybetmiştir. Bu nedenle Marmara Denizi güney kıyılarında kıyı dolgu alanları ile yavaş yavaş doğal kıyı mekânı yok edilerek, kıyı çizgisi de asli görünümünü kaybetmiştir. Görünen o ki kıyı alanlarında nüfus artışı ve kullanıma yönelik baskılar, sadece geçmişte ve günümüzde değil, aynı zamanda gelecekte de devam edecektir. Bu nedenle kıyı alanlarının gelecekte uzun süreli kullanımlar için sürdürülebilir ve kalıcı planlama ve yeni düzenlemelerin yapılması gerekmektedir

Keywords: