Özet:

Bu çalışma Agatha Christie’nin bir Hercule Poirot dedektif romanı olan Nil’de Ölüm(1937) başlıklı eserini genelde postkolonyal eleştiri doğrultusunda okumayı hedeflerken özde romandaki oryantalist izleri araştırmaktadır. Çalışmada ustaca kurgulanan ve egzotik arka plan olarak Mısır’ı alan Nil’de Ölüm, Edward W. Said’in Oryantalizm eleştirisi bağlamında romandaki Doğu ve doğuya ait imgeleri yansıtma biçimini belirlemek üzere analiz edilecektir. Oryantalizm, Edward Said’in çığır açan kitabı Orientalism’de (Oryantalizm/Şarkiyatçılık) Doğu ve doğu insanının, değerlerinin ve kültürünün olumsuz bir tasvirini içeren bir çalışma alanı olarak tanımlanır. Said’e göre Doğu Batının kendi perspektifi ile batı söylemlerindeki üretimidir. İki bölümden oluşan bu makale postkolonyal eleştiri ve dünyayı Batı ve Doğu olarak ikiye ayıran Avrupa merkezci bir görüş olan Oryantalizmin eleştirisine kısa bir giriş ile başlamaktadır. Daha sonra ikinci bölümde Nil’de Ölüm Oryantalizm eleştirisi ışığında analiz edilmektedir. Bu bölümün iki alt bölümünde Doğu ve Doğu insanı, Doğuya ait yerler, değerler, kavramlar vb.nin romandaki yansıması çalışılmaktadır. Çalışma bir dedektif romanı Nil’de Ölüm başlıklı eserin Doğu ve doğuluyu yansıtma söz konusu olduğunda, Christie’nin romanın bu özelliklerini ön plana çıkarmamasına rağmen oryantalist bir tavır sergilediği görüşüyle son bulmaktadır. Çalışmada ortaya konan diğer bir sonuç ise dedektif romanının kraliçesi Christie’nin tüm zamanlarınçok satan romancısı olmasından dolayı romanı Nil’de Ölüm’ün doğu ve doğuluya karşı oryantalist tavrıyla, Batılı zihinlerde ve söylemlerde negatif ve yanlış bir Doğu imgesi oluşturmaya katkıda bulunmuş olduğudur

Anahtar Kelimeler: