Abstract:

Abstracten Çocukların mutlu olmasını sağlayan kaynaklardan biri, yaşamlarında her yaş döneminde yer alması gereken resimli öykü kitaplarıdır. Resimli öykü kitapları sayısız yararlarının yanı sıra, çocukların eğlenmesi ve yaşamlarına mizahı katmaya başlamalarını sağlamak için de pek çok fırsat sunmaktadır. Bu nedenle çocuk kitaplarının mizahi ögeleri kapsama durumu çocukların hem mutlu olmaları hem de mizahı kullanma becerilerinin gelişimi açısından önemli görülmektedir. Bu çalışmanın amacı, üç-altı yaş çocuklar için yazılmış olan resimli öykü kitaplarının iç ve dış yapı özelliklerinde yer alan mizahi ögelerin belirlenmesi ve incelenmesidir. İnceleme kapsamına alınan öykü kitapları; kapak, görseller, öykü, metin-diyaloglar ve kahramanların özellikleri gibi başlıklarda mizahi ögeleri içermesi bakımından değerlendirilmiştir. Veriler araştırmacı tarafından geliştirilen bir form kullanılarak toplanmıştır. Bu form geliştirilirken mizah alanyazını gözden geçirilmiştir. Geliştirilen form, erken çocukluk gelişimi ve çocuk edebiyatı alanlarında uzman olan üç akademisyen tarafından değerlendirilmiştir. Araştırma kapsamında 80 resimli öykü kitabı içerik analizi tekniği ile değerlendirilmiştir. Sonuçlar incelendiğinde,sık karşılaşılan mizahi öge olasılık dışı (f=228) olma durumudur. Bu ögeyi uyumsuzluk (f=136), abartma (f=128) ve sürpriz (f=66) olma durumu izlemektedir. Ebeveynler ve öğretmenlerin yapması gereken, kitapların iç ve dış özelliklerini dikkatlice incelemektir. Öyküler baştan sona okunmalı, temaların çocuklar için doğru seviyede aktarılıp aktarılmadığı ve görsellerin bu temaları destekleyici olup olmadığı gözden geçirilmelidir. Gülmek ve eğlenmek, dolayısıyla yetişkinlerin anlayışından farklı içerikte de olsa mizah, çocukların yaşamında oldukça yer kaplayan ve zihinlerini geliştiren bir araçtır. Çocuklarda doğal olarak var olan bu unsurları gerek kitaplardaki öykü ve görsellerle gerekse de oyunlarla desteklemek, pek çok bilgiyi çocuklara kazandırmanın yanı sıra çeşitli yaşamsal becerilerin edinilmesi için de gerekli görülmektedir. 

Keywords: