Özet:

Bireyin üretmesini ve geleceğe yönelik düşünmesini sağlayan umut; yaşamın anlamı, iyilik hâli, özgüven, yılmazlık gibi kavramlarla ilişkilidir. Bu araştırmanın amacı umudun farklı yaş gruplarındaki bireyler tarafından nasıl tanımlandığını ve cinsiyeti, doğum sırası, ailesinin aylık geliri, özyeterlik inancı, algıladığı sosyal destek ve kişilik özellikleri farklı üniversite öğrencilerinin umut hakkında neler düşündüklerini belirlemektir. Nitel araştırma deseni kullanılan araştırma iki ayrı çalışma grubu üzerinde sürdürülmüştür. Bu çalışma gruplarından biri uygun örnekleme yöntemi ile diğeri amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. İlkokul, ortaokul, ortaöğretim ve yükseköğretim öğrencilerinden toplam 476 öğrenciden oluşan ilk çalışma grubuna “umut” konulu kompozisyonlar yazdırılmış, ikinci çalışma grubundaki 15 yükseköğretim öğrencisi ile de odak grup görüşmeleri yapılmıştır. Kompozisyon sonuçlarına göre katılımcıların umudu olumlu duygu ve düşünceler, geleceğe yönelik hedefler ve çaba göstermek olarak tanımladıkları görülmüştür. Farklı yaş ve eğitim düzeyindeki öğrencilerin umut tanımlarında içinde bulundukları gelişim dönemi ve özellikleri ile yaşadıkları sosyo ekonomik ve kültürel ortamın etkileri olduğu tespit edilmiştir. Odak grup görüşmelerinde ise umut kavramı tanımlanırken duygusal ve bilişsel ögelere vurgu yapılmış, umudun geleceğe dönük olumlu beklentiler içerdiği, hayata anlam kattığı, gerçekleşme olasılığı olan amaçlar belirlemenin önemli olduğu ifade edilmiştir. Ayrıca, her iki çalışma grubunda da umut etmenin pasif bir bekleyiş olmadığı, amaçlara ulaşmak için mutlaka çaba göstermek gerektiği, özellikle de zorluklar karşısında bireyin kendine güvenerek bu çabasını devam ettirmesinin önemi vurgulanmıştır. Umudu etkileyen faktörlerden söz edilirken dinsel inancın rolü belirtilmiştir. Odak grup görüşmeleri sonucunda cinsiyetleri, özyeterlik inançları, algıladıkları sosyal destek ve kişilik özellikleri farklı öğrencilerin umuda ilişkin görüşlerinde farklılıklar olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: