Abstract:

İşiten ve işitme engelli okuyucuların harf ve kelime işlemleme becerileri arasındaki ilişkinin karşılaştırmalı olarak incelenmesini amaçlayan bu çalışma tarama modelinde betimsel bir araştırmadır. Bu genel amaç doğrultusunda, ilkokul ve ortaokul düzeylerinden 51 işiten ve 54 işitme engelli okuyucunun harf ve kelime işlemleme becerileri ikisi algısal ve diğer ikisi kavramsal düzeyde olmak üzere geliştirilen dört farklı harf ve kelime işlemleme işlemi kullanılarak değerlendirilmiştir. Araştırma içerisinde kullanılan tüm işlemler bilgisayar aracılığıyla uygulanabilen işlemler olup verilerin toplanması sırasında ise DMASTR adı verilen bir bilgisayar programı kullanılmıştır. Çalışma içerisinde toplanan tüm verilerin analizi sırasında ise iki faktörlü MANOVA, tek faktörlü varyans analizi (One-way ANOVA) ve Pearson Çarpım-Moment korelasyon katsayısı kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlar, işitme engelli okuyucuların harf ve kelime işlemleme sürecinde işiten okuyuculara göre daha yavaş fakat benzer hata ortalamalarına sahip olduklarını ve okuyucuların harf ve kelime işlemleme becerileri arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğunu göstermektedir. Bu durum ise işitme engelli okuyucuların sesbilgisel bilgilerde ve becerilerde sınırlılıkları olmalarına rağmen, harf ve kelime işlemleme sırasında bu becerileri işiten okuyucularda olduğu gibi aktif olarak kullanmadıklarını, bir başka deyişle harf ve kelime işlemleme sırasında farklı birtakım okuma stratejilerine başvurduklarını göstermesi açısından önemli görülmektedir.

Keywords: