Özet:

Bu yazı, Neşet Günal’ın resimlerinde kırsal kadın imgesini Türkiye tarımının yapısal ilişkileri bağlamında çözümlemeyi amaçlamaktadır. Günal, Türk resminde toplumsal gerçekçi akımın temsilcilerinden biridir. Toplumsal gerçekçi akımın izlerini 1940’ların ortalarında ortaya çıkan “Yeniler” grubunda görebiliriz. Toplumsal gerçekçi akımın temaları, milliyetçilik, batılılaşma, işçi-işveren ilişkisi, “gecekondu” olgusu, köylülük, ağa-köylü ilişkisi ve toprak sorunları olarak ortaya çıkar. Neşet Günal’ın resimleri ülkenin içerisinde bulunduğu toplumsal ve ekonomik durumdan bağımsız değildir. Dolayısıyla resimlerin yapıldığı dönemlerde Türkiye’nin içerisinde bulunduğu toplumsal ve ekonomik koşullar çalışmanın kavramsal çerçevesini oluşturur. Toplumsal ve ekonomik koşulların tarımda kadın ile bağlantılı olarak çözümlemesi için zorunlu soru şudur: Neşet Günal için köylü kadını yalnızca sanatsal bir imge midir? Ya da üretim ve yeniden üretim süreçlerinde ücretsiz hane emekçisi olarak yer eden kadın mıdır? Üstelik resimlerde yer alan kadın imgeleri kendilerini çevreleyen bir toplumsal gerçeklik içerisinde resmedilirler. Zira Neşet Günal’ın resimlerinin ana teması “Orta Anadolu İnsanı ve Onun Gerçekliğidir”. Ona göre, “sanattaki gerçeklik aynı zamanda insan ve toplum gerçekliğidir”. Dolayısıyla resimlerin ana teması tarımda kadın olmasa bile Günal’ın toplumsal gerçekliği kadını insan ve toplum gerçekliğinin merkezine yerleştirir. Bu bakış açısı bize Günal’ın resimlerinde tarımda kadının sosyolojik çözümlemesini olanaklı hale getirir. Neşet Günal’ın içerisinde köylü kadın imgesini barındıran 23 resmi kronolojik sıraya göre seçilmiştir. Bu resimlerde kadının “ücretli emek”, “ücretsiz hane emeği”, “cinsiyete dayalı işbölümü”, “geçimlik ekonomi” ve “toprakla” olan ilişkisi analiz edilecektir. Kadını halı dokurken, sebze ve meyve toplarken, çapa yaparken ve emzirirken resmetmek ataerkil toplumsal gerçekliğe işaret eder.

Anahtar Kelimeler: