Abstract:

Bu çalışma ile Şili ülkesinde, kanunların anayasaya uygunluğunu denetleyen anayasa yargısı denetimi ve bu mekanizmanın tarihsel gelişimi özelinde, yargı denetiminin günümüze kadar geçirdiği süreçlere ilişkin gelişmeleri ortaya koymak amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda; anahatları ile Şili yönetim tarihi, 1970 yılında Anayasa Mahkemesi’nin kurulmasının öncesi ve sonrası dönemde yargı denetiminin tarihsel gelişimi, Şili Anayasa Mahkemesinin fonksiyonlarına ilişkin 2005 yılı anayasa değişiklikleri, Şili Anayasasının 20. maddesinde bir anayasal hak olarak düzenlenen ‘koruma başvurusu‛ kurumu ve günümüz Şili Anayasa Mahkemesi’nin ülkeninönemli anayasal sorunları karşısındaki tutumu ele alınacaktır. Makalemizin vurgulamakta olduğu tezi şöyle özetlemek mümkündür: Şili’de anayasa yargısının geçmişten günümüze olan seyri bize aynı zamanda, bu ülkedeki anayasal denetleme mekanizmalarının barıştan uzak bir biçimde ve belli aşamaları kat etmek suretiyle geliştiğini göstermektedir. Bir diğer anlatımla, Şili’de kanunların anayasaya uygunluğu denetimi; Yüksek Mahkeme etrafında dönen dağınık bir sistemden, uzmanlaşmış ve bu konudaki tek yetkili merci hâline getirilmiş olan Anayasa Mahkemesi eksenli bir sisteme doğru evrilmiştir.

Keywords: