Özet:

Erzurum kenti, cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren artan nüfusuyla birlikte kentsel gelişimini gecekondulaşma olgusuyla sürdürmüş bir kenttir. 1950 yılından itibaren yakın çevre kırsalından aldığı göçle birlikte gecekondulaşmaya başlayan kent, bu olgunun özellikle 1970-1980 yılları arasında yoğunluk kazanmasıyla kırsal karakterli konutların geniş yer kapladığı, büyük bir yerleşme haline gelmiştir. 1980 yılından itibaren kurulan Yenişehir (III Nolu Gecekondu Önleme Bölgesi) ve 1985 yılından itibaren kurulan Dadaşkent Toplu Konut Bölgesi, şehre sadece güzel bir görünüm kazandırmakla kalmamış, bu bölgelere yerleşen orta ve düşük gelirli ailelerin kent merkezindeki standardı düşük konutlarını gecekondu yapmaya niyetli kişilere kiraya vermesiyle, kentteki gecekondulaşma olgusu yavaşlamıştır. Kentte yapılaşma hızla devam etmekte ve yerleşim alanları kent merkezinden çevreye doğru hızla genişlemektedir. Merkezi köyleşmiş Erzurum gerçeğine karşı yerel yönetimlerin gayretleriyle 1994 yılında başlayan ve 1999-2004 yılları arasında hız kazanan ıslah, tasfiye, yıkım ve kentsel dönüşüm adları altında çeşitli çalışmalar yapılmasına karşın kent merkezinde hâlâ gerek gecekondu karakterli konutların sayısı, gerekse tapulu ilkel konutların sayısı oldukça fazladır. Bu konutlarda günümüzde yaklaşık 140.000 civarında bir nüfus barınmaktadır. Kentin jeolojik yapısı dikkate alınarak muhtemel bir depremde oluşabilecek can ve mal kaybının azaltılması için Erzurum acilen gecekondulardan temizlenmeli ve kentsel dönüşüm gerçekleştirilmelidir. Kentsel dönüşüm çalışmalarına kentin merkezinden başlanmalı ve kademeli olarak kent çevresine doğru yayılarak 5126 sayılı kanun kapsamında kent bütününe dahil edilen kırsal karakterli yerleşmeler de proje kapsamına dahil edilmelidir. Böylelikle 2011 yılında UNIVERSIADE (Dünya Üniversitelerarası Kış Olumpiyaltarı) organizasyonu çerçevesinde ülkemizi temsil edecek olan Erzurum’da arzu edilen sürdürülebilir kentsel gelişim sağlanacağı gibi modern bir büyükşehire yakışır kent görünümüne kavuşulacaktır.

Anahtar Kelimeler: