Abstract:

Dil sadece anlaşmayı sağlayan tek yönlü bir dizge değil aynı zamanda özelliklerine, kullanım yerlerine ve işlevlerine göre dünyayı anlamlı hâle getirebilen çok yönlü bir yapıdır. Birçok unsuru bünyesinde barındıran dilin kullanım alanı bulduğu yerlerden biri de edebî eserlerdir. Edebî eserin yaratıcısı konumunda olan sanatçı; duygu, düşünce ve hayal dünyasını dış dünya ile birleştirerek kurgular. Kurguladığı kavramları dili kullanarak kelimelere döker. Böylece sanatçının sahip olduğu söz varlığı, kullandığı üslup, dile olan hâkimiyeti, oluşturduğu eseriyle somut hâle gelir. Dolayısıyla dil; eserle yazarı, yazarla okuru, okurla dünyayı tanıştırır. Dili kullanabilme yeteneği, sanatçının başarısının ölçütlerinden biridir. Sanatçının dili iyi kullanabilmesinin ölçütlerinden biri de dilin söz varlığını eserine yeterli derecede yansıtabilmesidir. Bu bakımdan söz varlığı çalışmaları, sanatçı ve eser için büyük önem taşır. Söz varlığı çalışmalarının öneminden hareketle Türk Edebiyatının Nobel ödüllü yazarı Orhan Pamuk’un Cevdet Bey ve Oğulları romanının söz varlığı makale konusu olarak belirlenmiştir. Makalenin yazılış amacı Cevdet Bey ve Oğulları romanındaki söz varlığını belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda yazarın ilk romanı Cevdet Bey ve Oğulları’nın söz varlığı unsurları; tür, anlam, köken, kullanım sıklığı bakımından ayrıntılı olarak incelenip değerlendirilmiştir.

Keywords: