Abstract:

Düğümlü dokumacılık tarihimiz içinde stilize edilmiş hayvan motifli halıların ve geometrik dolgulu bölümler gösteren halıların 14.yüzyıl başlarından beri yapılmakta olduğu, o dönem Batı Resim Sanatında yer alan resimlerden anlaşılmaktadır. Bu resimlerin çeşitli yerlerde meydana çıkarılması ve bunların Avrupalı sanatçıların tablo ve duvar resimlerindeki halı betimlemelerine dayanarak, tarihlendirilmesi ile değerlendirilmesi yolunu ilk defa Kurt Erdmann açmıştır. Halılar üzerine ciddi araştırmalar, 113 yıl kadar önce 1891'de Viyana Halı Sergisi kitabı'nın yayınlanmasıyla başlamış olup, bu kitapta bazı eski halılara adeta dini bir önem verilmiştir. Basılan değerli kitaplar, dergiler ve yayınlanan yüzlerce makale, halı sanatına hak ettiği bilimsel saygın bir durum kazandırmıştır. Halının tarihi Türkler 'in yaşadığı ülkelerde ortaya çıkan, sıkı sıkıya Türkler' e bağlı olan bir tarihtir. Büyük Selçuklu Sultanlığı devrinde önce İslam dünyasına, sonra bütün dünyaya tanıtan da Türkler olmuştur. Türk Halı sanatı içinde 15. yy.dan 16. yy.a kadar olan dönemde dokunmuş halılara "Erken Dönem Osmanlı Halıları" adı verilmiştir. Bu halılar Klasik Osmanlı Dönemi Halıları‘na geçiş hazırlamıştır. Erken devir Türk halıları içinde yer alan Uşak halıları, Avrupalı ressamların tablolarında sık sık betimllenip, çok tutulduğu halde, çoğunun envanter kayıtlarında Uşak adı geçmez ve bunlar Türk halıları diye tanınır. Bu çalışma; "Uşak Halıları‘nın Avrupa Resim Sanatı‘ndaki Yeri ve Önemi" araştırmalarım kapsamında, halıcılık literatüründe, özgün tip olmuş Uşak halısı gruplarından "Lotto" halı tipinin betimlendiği Avrupa resimlerinden bir seçkiyi içermektedir.

Keywords: