Özet:

Bu makalede, ders kitaplarındaki metin tasarımına yönelik tasarım ilkeleri belirlenmeye çalışılmıştır.18 uzmanın değerlendirmesinden ve alan yazın incelemesinden elde edilen verilerden yararlanılarak ortaya konan tasarım ilkeleri tipografik ögeler ve metin örgütleyiciler olmak üzere iki grupta ele alınmıştır. Tipografik ögeler: Yazı (harf) boyutlarının öğrenci düzeyine uygunluğu, yazı karakterinin okunabilirliği, yazı renginin ya da ton değerinin etkili kullanılması, satırlar arası yatay ve dikey boşluğun dengeli kullanılması, dikkat odaklayıcı sözcük ya da sözcüklerin etkili tasarlanması, satır uzunluğunun okunabilir ölçüde olması, sözcükler arasındaki boşlukların dengeli olması, harfler arasındaki boşlukların dengeli olması, metnin sayfadaki bütünlüğüne dikkat edilmesi. Metin örgütleyiciler: Başlıkların etkili düzenlenmesi, içindekiler listesinin işlevsel biçimde düzenlenmesi, içindekiler listesinin ilgi çekici biçimde düzenlenmesi, kutuların amaca uygun kullanılması, her bölüm için ilgili başlıkların listesinin hazırlanması, sözlük düzenlenmesi, kaynakça düzenlenmesi. Sonuç olarak, ders kitaplarında yer alan metin tasarımına yönelik ögelerin öğrenme ve öğretmede etkili olabilmeleri, tasarım ilkelerine önemli ölçüde bağlı olduğu düşünülmektedir. Ders kitaplarındaki metin tasarımını yapan kişinin mutlaka alanında uzman olması ve kitabın yazarı ve öğretim teknolojisi uzmanı ile işbirliği içinde çalışması, söz konusu ilkelere bir ön koşul olarak gösterilebilir.

Anahtar Kelimeler: