Abstract:

Tarih boyunca çok az Avrupa ülkesi Romanya kadar yabancı güçlerle anlaşmak zorunda kalmıştır. Bölgedeki farklı milletlerin etkisiyle ve zaman zaman hâkim güçlerin el değiştirmesi neticesinde, Romen toplumu farklı medeniyetlerin tesiri altında kalmıştır. Bu açıdan bakıldığında Osmanlı Devleti’nin yaklaşık 500 yıllık varlığı Romenler üzerinde sosyal ve kültürel izler bırakmıştır. Ancak bu etkileşimin yansımaları tek taraflı olmamış; “baskın” devletler diğer milletleri etkiledikleri gibi, karşı tarafın tesiri altında da kalmışlardır. Günümüzde Almanya’ya “gurbetçi” olarak giden Türkler kendi yemek kültürünün bir ürünü olan döneri Almanlara sevdirerek önemli bir sektörün oluşmasını sağlamıştır ve Almancaya “döner” kelimesini kazandırmıştır. Aynı şekilde Osmanlı Devleti de hükmü altındaki coğrafyadan etkilenmiştir. Osmanlıca farklı dillerden (örneğin: Farsça ve Arapça) etkilenerek kelime hazinesine yeni kelimeler kazandırmıştır. Dahası, farklı kültürler birbirlerini etkilemiş ve bu da geleneklerinin ve kültürel değerlerinin değişmesine yol açmıştır. Romen ve Türk milletlerinin zaman içinde benzer kültürel değerlere kavuşmaları ve bunun Romence üzerindeki etkilerine değinilecektir. Kültürel yakınlaşma, evlilikler neticesinde zamanla fizyonomik benzerliklere de yol açmıştır. Çalışmamızda çağdaş Romen kültürünün şekillenmesinde Osmanlı kültürünün, özellikle de dilinin katkısı ve yansımaları incelenmiştir. Dilin karşılıklı anlaşma aracı olmasının yanı sıra algılama tarzımızı ve değer yargılarımızı etkilediği de bir gerçektir. Önemle vurgulanacak bir diğer konu da, günümüz Romence’sinde Osmanlıca (Türkçe) kökenli kelimelerin varlığı ve kullanım alanları olacaktır. Elbette bu kelimelerin Romen diline geçişine etki eden kültürel ve tarihî faktörlere de kısmen değerlendirilecektir.

Keywords: