Abstract:

Devletlerin onayladıkları sözleşmeler, sivil toplum örgütlerinin çalışmaları ve akademik araştırmalar kadına yönelik şiddetle mücadelede koruyucu ve önleyici kurumsal yapı ve dinamiklere dikkat çekmiştir. Türkiye'de kadına yönelik şiddetle daha etkin mücadele amacıyla 1998 yılında çıkarılan 4320 sayılı yasa 2012 yılında yeniden gözden geçirilmiş, İstanbul Sözleşmesinin gerekleri kapsamında 6284 sayılı “Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Yasa” olarak çıkarılmıştır. Yasayla şiddetle mücadelede tek adım sistemi olan "Şiddeti Önleme ve İzleme Merkezleri" (ŞÖNİM) kurulması kararlaştırılmıştır. Kadına yönelik şiddetin önlenmesi ve izlenmesi için destek hizmetlerinin sunumunda ve koordinasyonunda 'tek kapı' prensibi içinde çalışmalar yürütmesi ve tüm Türkiye'de yaygınlaştırılması öngörülmüştür. Türkiye'de kadına yönelik şiddetin önlenmesi ve 6284 sayılı yasanın etkin bir şekilde uygulanmasında, ŞÖNİM'ler ile işbirliği içerisinde bulunması gereken kurumlar, kolluk kuvvetleri, kadın sivil toplum kuruluşları, yerel yönetimler, barolar, adli kurumlar ve sağlık kuruluşlarıdır. Bu çalışmada, 6284 sayılı yasanın gereklilikleri doğrultusunda, şiddetle mücadelede birinci derecede sorumluluk alan kurumların kadına yönelik şiddetle nasıl mücadele ettikleri,  yasanın gerekliliklerini nasıl yerine getirdikleri ve kurumlar arası işbirliği süreçlerini nasıl işlettikleri üzerine odaklanılmıştır. Çalışmada 2012 yılından itibaren pilot olarak 14 ilde hizmet sunmaya başlayan ŞÖNİM'ler kapsamında yer alan 5 ilde (Antalya, Bursa, Gaziantep, Samsun ve Malatya) gerçekleştirilmiştir. Saha araştırması sürecinde ŞÖNİM yetkilileri, ilk kabul birimi ve kadın sığınmaevi yöneticileri, emniyet yetkilileri, sağlık kuruluşları, aile mahkemesi hâkimleri, barolar, belediyeler ve sivil toplum kuruluşları ile derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler doğrultusunda; şiddetle mücadelede kurumlar arası işbirliği süreci ve 6284 sayılı yasanın uygulanabilirliği ana temalar çerçevesinde söylem analizi tekniği ile analiz edilmiştir.  

Keywords: